Εξωστρέφεια και Κοινωνικές Επιχειρήσεις


Εάν αποφασίσετε την δημιουργία της δικής σας ΚοινΣΕπ και έχετε μια καλή ιδέα που πληροί τα κριτήρια του νόμου 4430/2016 ελάτε σε επαφή μαζί μας από εδώ για να σας βοηθήσουμε με την 10χρονη εμπειρία μας στον τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας και στην Δημιουργία άνω των 620 Επιτυχημένων ΚοινΣΕπ


Οι επιχειρήσεις της κοινωνικής οικονομίας δημιουργούνται και λειτουργούν, προσπαθώντας να ισορροπήσουν μεταξύ της εκπλήρωσης του κοινωνικού τους στόχου και της βιωσιμότητας του εγχειρήματος.


της Δήμητρας Παπαδημητρίου, αναπληρώτριας καθηγήτριας, Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων, Πανεπιστήμιο Πατρών {πηγή – ypaithros.gr}


Πολλοί περιγράφουν τον συγκεκριμένο αγώνα ως ένα εγγενές παράδοξο της κοινωνικής οικονομίας, για το οποίο τα άτομα που ασχολούνται με τη διοίκηση θα πρέπει συνεχώς να βρίσκουν τρόπους να συνθέτουν και να επινοούν νέους προσφορότερους τρόπους λειτουργίας και παραγωγικότητας που δημιουργούν κοινωνικό αντίκτυπο και συγχρόνως είναι οικονομικά βιώσιμοι. Σε αυτό το παράδοξο, ωστόσο, εδράζονται και πολλές ευκαιρίες, καθώς οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις καλούνται να εφεύρουν αυτούς τους νέους τρόπους επιχειρηματικότητας και, μέσω αυτών, να επιλύουν τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα στις τοπικές κοινωνίες.

Από μια πρόσφατη διεθνή έρευνα (βλ. www.intsense.eu) που συμμετείχε η ομάδα μας, στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Πατρών, αναδείχτηκε κάτι πολύ ενδιαφέρον. Πολλές κοινωνικές επιχειρήσεις και συνεταιρισμοί στο εξωτερικό, μετά την ίδρυσή τους, αναζητούν αμέσως ευκαιρίες για πωλήσεις σε ξένες αγορές, ώστε να διασφαλίσουν μια αρχική ζήτηση για τα προϊόντα τους. Στην αρχή επιλέγουν αγορές που διαθέτουν κάποιες προσωπικές γνωριμίες ή συνδέσεις με την ομογένεια, ή γειτονικές χώρες, ώστε να αποκτήσουν τις πρώτες τους εμπειρίες και στη συνέχεια να διευρύνουν τη δράση τους όπου προκύπτουν ευκαιρίες.

Έτσι, διασφαλίζουν κάποιες συνεργασίες για πωλήσεις, που παρέχουν στις κοινωνικές επιχειρήσεις τη δυνατότητα να προγραμματίσουν καλύτερα την παραγωγή τους και να εξασφαλίσουν καλύτερες τιμές. Η συγκεκριμένη στρατηγική μπορεί να είναι χρήσιμη για τους συνεταιρισμούς του αγροτικού κλάδου της χώρας μας, γιατί τα προϊόντα της ελληνικής γης διαθέτουν υψηλή διατροφική αξία, και ποιότητα ή οποία συχνά δεν ανταμείβεται επαρκώς, όταν τα προϊόντα αυτά διατίθενται στην εσωτερική αγορά.

Η εξωστρέφεια βοηθά και την εσωτερική κατανάλωση

Αυτό όμως που φαίνεται περισσότερο ενδιαφέρον από την παραπάνω έρευνα, είναι ότι οι συγκεκριμένοι επιχειρηματίες μάς δήλωσαν πως η άμεση εξωστρέφεια τούς κάνει πιο αποτελεσματικούς στο να αναγνώσουν τη ζήτηση για τα προϊόντα τους και στην εσωτερική αγορά.

Επίσης, τους βοηθάει να βελτιώσουν γρήγορα την εσωτερική τους οργάνωση και διοίκηση, γιατί λαμβάνουν εμπειρίες για το πώς να ενσωματώνουν πιο λειτουργικά μοντέλα διοίκησης και παραγωγής. Τέλος, η εξωστρέφεια φαίνεται να βοηθά τους κοινωνικούς επιχειρηματίες να συνειδητοποιήσουν τη δύναμη και το πάθος που διαθέτουν, τα οποία είναι απαραίτητα στοιχεία για να επιτύχουν στην κοινωνική οικονομία. Χωρίς αμφιβολία, η εξωστρέφεια μπορεί να στηρίξει τα κοινωνικά εγχειρήματα, όπως είναι οι συνεταιρισμοί του αγροτικού τομέα, να βελτιώσουν σημαντικά την εσωτερική τους λειτουργία, μακριά από τις παθογένειες του παρελθόντος, οι οποίες έγιναν αιτία να απαξιωθούν στο βλέμμα μεγάλης μερίδας των παραγωγών.

Η συνύπαρξη της συλλογικότητας με την οραματική και αυθεντική ηγεσία, αλλά και την αποτελεσματική διοίκηση ενός αγροτικού συνεταιρισμού, είναι επίσης μία ακόμη πρόκληση που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις της κοινωνικής οικονομίας. Πολύ συχνά, οι ηγέτες των κοινωνικών επιχειρήσεων καθοδηγούνται από το πάθος τους να επιλύσουν ένα κοινωνικό πρόβλημα, και όχι από πραγματική γνώση γύρω από τη λειτουργία της κοινωνικής επιχειρηματικότητας.

Ωστόσο, και η κοινωνική επιχείρηση έχει ανάγκη από τις κλασικές διοικητικές λειτουργίες (προγραμματισμός, οργάνωση, έλεγχος/καθοδήγηση και αξιολόγηση). Επίσης, οι κοινωνικές επιχειρήσεις δημιουργούνται και ευημερούν όταν διοικούνται από ολιγομελείς ηγετικές ομάδες που ασπάζονται ηθικούς κώδικες, λειτουργούν οι ίδιοι ως μοντέλα συμπεριφοράς και προβάλλουν αδιαμφισβήτητα κριτήρια ηθικής, τα οποία ακολουθούνται κατά πρώτον από τα ίδια τα ανώτερα στελέχη της επιχείρησης.

Με διαφάνεια και ειλικρίνεια

Η κοινωνική επιχείρηση, επειδή προβάλλει και υπηρετεί τον κοινωνικό της στόχο πάνω από τον οικονομικό, περισσότερο από κάθε άλλη μορφή επιχείρησης, έχει ανάγκη από δημοκρατικές διαδικασίες, που διέπονται από αδιάλειπτη λογοδοσία και διαφάνεια. Η ανάγκη αυτή εκπορεύεται κυρίως από τη δομική φυσιογνωμία της κοινωνικής επιχείρησης, που προϋποθέτει την ύπαρξη μιας διευρυμένης βάσης μελών με κοινές ανάγκες και αγωνίες.

Οι έννοιες της λογοδοσίας, της διαφάνειας και της δημοκρατικής εκπροσώπησης είναι συνυφασμένες με τον όρο «χρηστή διακυβέρνηση» και αποτελούν ίσως την πιο απαιτητική πρόκληση, στην οποία καλούνται σήμερα να ανταποκριθούν οι κοινωνικές επιχειρήσεις της χώρας μας. Και τούτο, διότι η εφαρμογή τους απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό και προσήλωση σε συγκεκριμένους δείκτες υλοποίησης, ώστε να συμβάλλουν στην καλλιέργεια μιας εσωτερικής κουλτούρας, που στηρίζεται στην αξιοπιστία και την εμπιστοσύνη, δύο έννοιες θεμελιώδεις για την αποδοχή και τη βιωσιμότητα της συνεργατικής επιχείρησης.

Όλα τα παραπάνω απαιτούν γνώσεις, προσεκτικό σχεδιασμό και συνεχή βελτίωση, ώστε να επιφέρουν το επιθυμητό αντίκτυπο και όφελος για τον κάθε μέλος/καλλιεργητή του συνεταιρισμού. Δηλαδή, την καλύτερη τιμή για το αγροτικό προϊόν, την στήριξη και την ενημέρωση για την εξέλιξη της καλλιέργειας, και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στην ύπαιθρο, ακολουθώντας σύγχρονες και βιώσιμες παραγωγικές διαδικασίες.