Η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία λύση στην κρίση


Εάν αποφασίσετε την δημιουργία της δικής σας ΚοινΣΕπ και έχετε μια καλή ιδέα που πληροί τα κριτήρια του νόμου 4430/2016 ελάτε σε επαφή μαζί μας από εδώ για να σας βοηθήσουμε με την 10χρονη εμπειρία μας στον τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας και στην Δημιουργία άνω των 620 Επιτυχημένων ΚοινΣΕπ


images
Πάνω από 250 άνθρωποι, από όλον τον κόσμο, συγκεντρώθηκαν χθες στο Ευρωκοινοβούλιο στις Βρυξέλλες για μια πολύ σημαντική διεθνή συνάντηση. Το 1ο ευρωπαϊκό φόρουμ κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, το οποίο συνδιοργάνωσαν οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και της ευρωπαϊκής Αριστεράς, Κωνσταντίνα Κούνεβα και Στέλιος Κούλογλου.

Σε μια εποχή λιτότητας και ανεργίας, όπου μόλις το 1% του πληθυσμού ελέγχει πάνω από το 50% του παγκόσμιου πλούτου,επισήμαναν οι διοργανωτές, η συνεργατική, συνεταιριστική και αλληλέγγυα οικονομία φαντάζει ως η μοναδική διέξοδος αντιμετώπισης της οικονομικής και πολιτιστικής κρίσης.

Η πρωτοβουλία

Το φόρουμ ξεκίνησε ως μια στρατηγική πρωτοβουλία της Ομάδας της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, με στόχο να έχει συνέχεια και να στηρίξει την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία (ΚΑΟ) ως νέα μορφή υγιούς επιχειρηματικής οικονομικής δραστηριότητας, χωρίς αποκλειστικό στόχο το κέρδος αλλά την παραγωγή και τη δημιουργία κοινωνικών σχέσεων σε μια τίμια και ηθική βάση.

«Από την προϊστορία μέχρι σήμερα, υπάρχουν πολλά παραδείγματα κοινωνικής, συνεταιριστικής οργάνωσης της παραγωγής και αυτό αποδεικνύει ότι η ανθρώπινη φύση δεν είναι ο ατομισμός, η απληστία, ο εγωισμός όπως μας λένε οι οπαδοί του καπιταλισμού και των συστημάτων που βασίζονται στην εκμετάλλευση των ανθρώπων. Ίσα – ίσα αυτό είναι η διαστροφή της ανθρώπινης φύσης. Η Αριστερά πιστεύει στην καταπιεσμένη ανθρώπινη φύση της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης», σημείωσε η Κωνσταντίνα Κούνεβα.

«Εμείς εδώ στον ΣΥΡΙΖΑ αντιμετωπίζουμε με εξαιρετικό ενδιαφέρον αυτό το συνέδριο που έχει στόχο να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και στην Ελλάδα, που έχει καταστραφεί από τις πολιτικές λιτότητας κι ένα ανυπόφορο ποσοστό ανεργίας, ειδικά για τους νέους. Θεωρούμε ότι μπορεί να αποτελέσει απάντηση και για την οικονομική κρίση αλλά και για την ηθική κρίση του καπιταλισμού καζίνο που μας έφερε ως εδώ», τόνισε ο Στέλιος Κούλογλου.

14 εκατομμύρια θέσεις εργασίας από την κοινωνική οικονομία

Φορείς, διεθνή δίκτυα, εμπειρογνώμονες και εκπρόσωποι του ευρωκοινοβουλίου υπογράμμισαν την αποτυχία των παραδοσιακών οικονομικών μοντέλων και προτύπων που εφαρμόζουν τα κράτη, καθώς και την ανάγκη μετασχηματισμού των προτύπων αυτών. Στο πλαίσιο αυτό η κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία θα μπορούσε να είναι μια πραγματική εναλλακτική λύση, δημιουργώντας μεγάλο αριθμό νέων θέσεων εργασίας και κοινωνικών σχέσεων στη βάση της δικαιοσύνης, της ανακατανομής του πλούτου, της αμοιβαιότητας και της κοινωνικής συνοχής.

Και πράγματι μέσα στην κρίση η συνεταιριστική οικονομία ανθίζει. Ο εκπρόσωπος της οργάνωσης Social economy Europe, Χουάν Αντόνιο Πεδρένιο, έδωσε τα στοιχεία. Η κοινωνική οικονομία έχει δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια πάνω από 14 εκατομμύρια ποιοτικές θέσεις εργασίας και αποτελεί το 10 % της συνολικής απασχόλησης. Στο Βέλγιο ο τομέας της κοινωνικής οικονομίας αυξήθηκε κατά 8,5 % σε αντίθεση με 1,5 της οικονομίας γενικά. Στην Ισπανία εν καιρώ κρίσης, δημιουργήθηκαν εννέα χιλιάδες επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας και 170 χιλιάδες θέσεις απασχόλησης.

Το 2015 ήταν σημαντικό έτος για την κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ανανεωμένη διακομματική ομάδα των επτά ευρωβουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενέκρινε τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για την ΚΑΟ στέλνοντας έτσι το μήνυμα στα κράτη μέλη να την συμπεριλάβουν στη χάραξη εθνικών προγραμμάτων αλλά και σε επίπεδο κατάρτισης και μαθητείας.

Η συμμετοχική οικονομία μπορεί να αποτελέσει μια μορφή δημοκρατικής διακυβέρνησης, ώστε να μεταφερθεί η εξουσία από τους λίγους στους πολλούς, όπως τόνισε ο πρόεδρος της ένωσης συνεταιρισμών Cooperatives Europe, Κλάους Νιντερλάντερ. Μπορεί επίσης να χτυπήσει τον κοινωνικό αποκλεισμό προωθώντας την απασχόληση για άτομα που δυσκολεύονται να βρουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας, ενώ μπορεί να εκτινάξει την καινοτομία, όπως τόνισε ο Σαλβατόρε Βέτρο από το Ευρωπαϊκό δίκτυο για επιχειρήσεις κοινωνικής ενσωμάτωσης Ensie.

Σε γενικές γραμμές η κοινωνική οικονομία έχει μπορέσει να οριοθετήσει τον χώρο της, ωστόσο η θεσμική και νομική της αναγνώριση δεν έχει φτάσει στα επιθυμητά επίπεδα. Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει ευρωπαϊκός ορισμός για την κοινωνική οικονομία. Η νομική προστασία είναι απαραίτητη ώστε να μην καταλήξει μια υπο-οικονομία που θα χρησιμοποιηθεί για φτηνή εργασία.

Η εκπρόσωπος της ομάδας εργασίας του ΟΗΕ για την αλληλέγγυα οικονομία (UNRISD) Μαρί Ματέι, χαρακτήρισε το 2013 κομβικό σημείο για την ΚΑΟ. Για πρώτη φορά δημιουργήθηκε μια ομάδα στην οποία συμμετέχουν 14 υπηρεσίες του ΟΗΕ και ο ΟΟΣΑ. Πλέον επιχειρείται διασύνδεση και με την Κομισιόν. Αναγνωρίστηκε ότι η ΚΑΟ μπορεί να συμβάλει στην αειφόρο ανάπτυξη και τέθηκαν 167 επιμέρους στόχοι. Ο ΟΗΕ υποστηρίζει ότι οι στόχοι δεν φτάνουν. Πρέπει να βρεθούν και τρόποι εφαρμογής. Κι εδώ είναι που μπορεί να συμβάλει η ΚΑΟ.

Από πλευράς Κομισιόν, ο επικεφαλής της Γενικής διεύθυνσης για την εσωτερική αγορά, Μισέλ Κατινά, τόνισε ότι η κοινωνική οικονομία αποτελεί προτεραιότητα. Είναι εξάλλου ένα σημαντικό και αυξανόμενο μέρος της οικονομίας με έναν στους τέσσερις επιχειρηματίες στην Ευρώπη να δρα σε αυτόν τον τομέα.

Η Επιτροπή έχει κάνει, σύμφωνα με τον Κατινά, πιο ορατές τις επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας βελτιώνοντας το νομικό περιβάλλον. Επιπλέον έχει συστήσει ομάδα 70 εμπειρογνωμόνων, από τους οποίους έχει ζητηθεί να συστήσουν δράσεις στην επιτροπή και τα κράτη μέλη. Η σχετική έκθεση θα είναι έτοιμη τον Οκτώβριο του 2016 και θα παρουσιαστεί τον Δεκεμβρίου του 2016. Παράλληλα 4 Γενικές διευθύνσεις εργάζονται με στόχο τη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση για τις κοινωνικές επιχειρήσεις.

Η εκπρόσωπος της γενικής διεύθυνσης για την Απασχόληση, Ανν Μπράντς, μίλησε για 1,2 δισ. ευρώ, τα οποία έχουν προγραμματιστεί να διατεθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο για την κοινωνική οικονομία σε μια επταετία. Επιπλέον, ανακοίνωσε τη σύσταση ενός δικτύου για την προώθηση ευφυών μορφών επενδύσεων, ώστε τα κράτη μέλη να κινητοποιηθούν με στόχο να προωθήσουν την κοινωνική επιχειρηματικότητα και την κοινωνική καινοτομία στα εθνικά τους προγράμματα.

Κοινωνική οικονομία στην πράξη

Η κοινωνική οικονομία τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται ραγδαία σε όλο τον κόσμο. Τα παραδείγματα στο φόρουμ πλούσια και επιτυχημένα.

Στο Κεμπέκ του Καναδά οι βρεφονηπιακοί σταθμοί είναι μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις που δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο της αλληλέγγυας οικονομίας. Στη Βραζιλία υπάρχουν τέσσερις μεγάλες ενώσεις επιχειρήσεων ΚΑΟ και σε πολλούς δήμους εφαρμόζεται η κοινωνική οικονομία. Αυτό γίνεται πάντως εκτός του κρατικού μηχανισμού γι’ αυτό και ο επόμενος στόχος είναι το μοντέλο να εξαπλωθεί σε εθνικό επίπεδο.

Στην Κροατία πλήθος δήμων συμμετέχει στην Ηθική τράπεζα της χώρας. Η αυτοδιοίκηση ξεπερνά την εξάρτησή της από το κράτος στηρίζοντας παράλληλα τους δημότες και τους μικρούς επιχειρηματίες. Η Ηθική τράπεζα της Κροατίας βοήθησε πλήθος πολίτων που ζουν σε πληγείσες από φυσικά φαινόμενα περιοχές.

Σημαντική εκπροσώπηση στο συνέδριο είχε και η Ελλάδα με τις ελπιδοφόρες κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις να ξεφυτρώνουν η μία πίσω από την άλλη. Ανάμεσά τους:

Η Σύγχρονη Αγωγή, ένας συνεταιριστικός βρεφονηπιακός σταθμός στα Χανιά. Μια επιχείρηση που αντί να κλείσει πέρασε στα χέρια των εργαζομένων της και κατάφερε να επιβιώσει. Η Ανακυκλώνω στην Πηγή, ένας κοινωνικός συνεταιρισμός με στόχο την οικολογική και κοινωνική διαχείριση υλικών τα οποία επαναδιαθέτει στην παραγωγή.

Η Συνεργατική Τράπεζα Καρδίτσας, ο Άνεμος Ανανέωσης, μια συνεργατική κίνηση που ασχολείται με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η P2P LAB που ασχολείται με την έρευνα και την τεχνολογία, η CommonFest και το saradaporo.gr που συνδέει… απομακρυσμένα χωριά με το διαδίκτυο και πολλές άλλες ΚΟΙΝΣΕΠ.

Φυσικά από το συνέδριο δεν θα μπορούσε να λείψει από ελληνικής πλευράς το ζήτημα των ιδιωτικοποιήσεων και ιδιαίτερα αυτών των βασικών αγαθών. Ο λόγος για το νερό και πιο συγκεκριμένα την ΕΥΑΘ της Θεσσαλονίκης. Παρούσα στο συνέδριο η Κίνηση 136 για να μείνει το νερό στα χέρια των πολιτών.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσε η πρόταση του Λάζαρου Αγγέλου από την ΠΡΟ.Σ.Κ.ΑΛ.Ο. (Πρωτοβουλία Συνεργασίας για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία) ο οποίος κάλεσε σε συνεργασία τους συνεταιρισμούς για τη δημιουργία ενός αξιόπιστου σχεδίου ώστε σε περίπτωση που αυτή πουληθεί, να εξαγοραστεί από τους πολίτες. Αυτό στην πράξη θα σημαίνει ότι κάθε νοικοκυριό της Θεσσαλονίκης θα κατέχει κι από μία μετοχή της ΕΥΑΘ, η οποία παρά την ιδιωτικοποίησή της θα ανήκει στον κόσμο.

Υπενθυμίζεται ότι στο δημοψήφισμα που είχε διενεργηθεί για την ιδιωτικοποίηση του νερού στη Θεσσαλονίκη το 98% τάχθηκε κατά. Η πρόταση έγινε δεκτή με θετικά σχόλια, μπήκε μάλιστα στο κείμενο των συμπερασμάτων του φόρουμ, ενώ εκτιμήθηκε ότι αν γινόταν κάτι τέτοιο θα μπορούσε να αποτελέσει παράδειγμα όχι μόνο σε πανευρωπαϊκό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο για τη διαχείριση των βασικών αγαθών.

http://tvxs.gr