Η Σημασία του Επιχειρηματικού Σχεδίου για τον Κοινωνικό Επιχειρηματία


Εάν αποφασίσετε την δημιουργία της δικής σας ΚοινΣΕπ και έχετε μια καλή ιδέα που πληροί τα κριτήρια του νόμου 4430/2016 ελάτε σε επαφή μαζί μας από εδώ για να σας βοηθήσουμε με την 10χρονη εμπειρία μας στον τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας και στην Δημιουργία άνω των 600 Επιτυχημένων ΚοινΣΕπ


images
Του Απόστολου Μηλίγγου* Ένα από τα καίρια ερωτήματα που καλείται να απαντήσει ο εν δυνάμει κοινωνικός επιχειρηματίας είναι αναμφίβολα το πώς θα χρηματοδοτηθεί η επιχείρησή του. Μια λάθος αντίληψη που κυκλοφορεί, είναι ότι ένας επενδυτής θα έρθει να χρηματοδοτήσει μια επιχείρηση που ακόμα… δεν υπάρχει. Κανείς δεν επενδύει σε ιδέες, όσο καλές και αν είναι αυτές, αλλά σε υπαρκτές επιχειρήσεις. Άρα αυτό που είναι σημαντικό μετά την οριστικοποίηση της επιχειρηματικής ιδέας είναι η σωστή υλοποίησή της. Αυτή διασφαλίζεται από την ύπαρξη ενός αποτελεσματικού επιχειρηματικού σχεδίου (Business plan).

Το επιχειρηματικό σχέδιο αποτελεί έναν «οδικό χάρτη» για την σύσταση της Κοιν.Σ.Επ., αλλά και για οποιασδήποτε μορφής επιχείρηση και πολύτιμο εργαλείο στα χέρια του επιχειρηματία, για την αξιολόγηση της επένδυσης πριν την ανάληψη του επιχειρηματικού ρίσκου. Είναι το εργαλείο, μέσω του οποίου ο επιχειρηματίας μπορεί να διακρίνει τις δυνατότητες και τους περιορισμούς της επιχείρησής του, αλλά αποτελεί και το μέσο για να πείσει τους υποψήφιους χρηματοδότες για την επιχειρηματική ευκαιρία που παρουσιάζει και για την αγορά στην οποία στοχεύει.

Η αδυναμία σωστής κατάρτισής του, μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολία εξεύρεσης των επιθυμητών πόρων, γεγονός που διακυβεύει τη βιωσιμότητα της επιχείρησης και την εξέλιξη του ίδιου του επιχειρηματία, ενώ το αντίθετο μπορεί να εξασφαλίσει την επιτυχία του όλου εγχειρήματος. Για τον λόγο αυτό απαιτείται να έχει προηγηθεί η απαραίτητη επιχειρηματική μελέτη και να έχουν ληφθεί κάποιες κρίσιμες αποφάσεις, όπως το ποιοι είναι οι ανταγωνιστές της Κοιν.Σ.Επ. και πώς θα διαφοροποιηθεί από εκείνους σε όλα τα επίπεδα, ποια θα είναι η στρατηγική marketing που θα ακολουθήσει, η τιμολόγηση των παρεχόμενων προϊόντων και των υπηρεσιών κλπ.

Το business plan μιας Κοιν.Σ.Επ. έχει πολλές ομοιότητες, αλλά και διαφορές με εκείνο μιας οποιασδήποτε επιχείρησης.

Εκείνος όμως, που θα αναλάβει την κατάρτιση του κοινωνικού επιχειρηματικού σχεδίου, θα πρέπει να προσέξει τα εξής:

  • Να διατυπώνεται ξεκάθαρα η κοινωνική ωφέλεια, δηλαδή η κοινωνική ανάγκη που έχει διαγνώσει ο επιχειρηματίας καθώς και ο τρόπος με τον οποίο θα την καλύψει, μέσω των παρεχόμενων προϊόντων και/ή υπηρεσιών της Κοιν.Σ.Επ.
  • Να καταγράφεται ο κοινωνικός και περιβαλλοντικός αντίκτυπος που έχει η Κοιν.Σ.Επ., δηλαδή η επίδραση που έχει η λειτουργία της σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας, περιβάλλοντος και τήρησης του δημοκρατικού της χαρακτήρα.
  • Να αναφέρει τη σύνθεση της επιχειρηματικής ομάδας (τουλάχιστον 5 μέλη για Κοιν.Σ.Επ. φροντίδας ή συλλογικού & παραγωγικού σκοπού και τουλάχιστον 7 μέλη για Κοιν.Σ.Επ. για Κοιν.Σ.Επ. ένταξης), σε ποιες συγκεκριμένες θέσεις θα είναι εργαζόμενοι/ες και ειδικά για τις Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης, να προβλεφθεί η συμμετοχή τουλάχιστον 40% των εργαζομένων από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
  • Να μην παραλειφθεί κατά τη διαμόρφωση των προβλεπόμενων οικονομικών καταστάσεων, τα κέρδη να διανέμονται (εφόσον προκύπτουν) όπως προβλέπεται από το νόμο 4019/11, δηλαδή το 5% για το σχηματισμό αποθεματικού, έως 35% να διανέμεται στους εργαζόμενους ως κίνητρο παραγωγικότητας και τουλάχιστον 60% να διατίθεται για τις δραστηριότητες της επιχείρησης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Μακράν η σημαντικότερη ενότητα ενός επιχειρηματικού σχεδίου είναι η επιτελική σύνοψη (Executive Summary). Εάν σκοπός του επιχειρηματικού σχεδίου είναι η παρουσίασή του σε επενδυτές και τράπεζες, τότε θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στον τρόπο συγγραφής του. Η επιτελική σύνοψη είναι αυτή  που θα σταλεί αρχικά σε υποψήφιους επενδυτές. Αν τους ενδιαφέρει αυτό που διαβάζουν θα κληθεί στη συνέχεια ο επιχειρηματίας σε αναλυτική παρουσίαση του επιχειρηματικού του σχεδίου.

Παρόλο όμως που το executive summary βρίσκεται στην αρχή του επιχειρηματικού σχεδίου, γράφεται πάντα στο τέλος, το πολύ σε 2 σελίδες, αντλώντας στοιχεία από τις ενότητες που θα ακολουθήσουν. Ενδεικτικά αυτές είναι:

  • Επιτελική Σύνοψη: Περιγραφή της επιχειρηματικής ιδέας και της επιχείρησης – επιχειρηματική ευκαιρία – στρατηγική – αγορά στόχοι και προβλέψεις – ανταγωνιστικό πλεονέκτημα – βασικά οικονομικά στοιχεία – διοικητική ομάδα.
  • Ανάλυση εξωτερικού περιβάλλοντος: Ανάλυση του ευρύτερου μακρο-περιβάλλοντος (PEST/ SWOT ANALYSIS του κλάδου) – ανάλυση των ανταγωνιστών – ανάλυση αγοράς (μέγεθος αγοράς – κερδοφορία αγοράς – κανάλια διανομής – ωριμότητα της αγοράς) – κλαδικές προβλέψεις.
  • Στρατηγικός & Επιχειρησιακός Σχεδιασμός: Αποστολή – στρατηγική & στόχοι της επιχείρησης – κοινωνικός αντίκτυπος – παρεχόμενες υπηρεσίες – ομάδες στόχοι – ανθρώπινο δυναμικό – εξοπλισμός & εγκαταστάσεις – SWOT ANALYSIS της επιχείρησης.
  • Επενδυτικό Σχέδιο – Χρηματοδότηση – Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: Σχέδιο δράσης & χρονοδιάγραμμα υλοποίησης – κόστος επενδυτικού σχεδίου – χρονοδιάγραμμα υλοποίησης – ορόσημα – χρηματοδότηση επενδυτικού σχεδίου.
  • Ανάλυση βιωσιμότητας – Χρηματοοικονομικές προβλέψεις: Υποθέσεις / Παραδοχές ανάλυσης, εκτίμηση κόστους λειτουργίας, προβλέψεις πωλήσεων τριετίας – σχηματισμός προβλέψεων εσόδων – εξόδων (σε 3ετή χρονικό ορίζοντα) – ανάλυση βιωσιμότητας – αξιολόγηση επένδυσης με χρηματοοικονομικά κριτήρια (NPV, IRR, Payback Period) – υπολογισμός «Νεκρού Σημείου» – προτεινόμενες δράσεις για την εξεύρεση πόρων.
  • Σύστημα Παρακολούθησης του Επιχειρησιακού Σχεδίου: Διοίκηση υλοποίησης επιχειρησιακού σχεδίου – αναγνώριση κινδύνων και μηχανισμοί αντιμετώπισής τους – οργάνωση εσωτερικού συστήματος παρακολούθησης της υλοποίησής του Επιχειρησιακού Σχεδίου
  • Συμπεράσματα – Προτάσεις. Η σύνταξη ενός αποτελεσματικού επιχειρηματικού σχεδίου δεν είναι απλή υπόθεση. Απαιτεί τεχνογνωσία, χρόνο, έρευνα και επιχειρηματική μελέτη. Αποτελεί πολύτιμο εργαλείο στα χέρια του κοινωνικού επιχειρηματία και συμβάλει ως οδηγός στη σωστή υλοποίηση της επιχειρηματικής ιδέας και στην εύρυθμη λειτουργία της Κοιν.Σ.Επ. Επιπλέον είναι το μέσο με το οποίο η επιχείρηση θα μπορέσει να εξασφαλίσει κάποια χρηματοδότηση, δωρεά ή χορηγία, πόροι πολύτιμοι για τη βιωσιμότητά της. Επομένως, η κατάρτισή ενός business plan κρίνεται επιβεβλημένη για κάθε επιχειρηματικό εγχείρημα.

*O Απόστολος Μηλίγγος είναι Σύμβουλος Επιχειρήσεων – MS in Management Studies (MSMS), Boston University

amilingos@gmail.com