Ένα κοινωνικό οικοσύστημα για 6 μέρες στο Σύνταγμα


Εάν αποφασίσετε την δημιουργία της δικής σας ΚοινΣΕπ και έχετε μια καλή ιδέα που πληροί τα κριτήρια του νόμου 4430/2016 ελάτε σε επαφή μαζί μας από εδώ για να σας βοηθήσουμε με την 10χρονη εμπειρία μας στον τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας και στην Δημιουργία άνω των 620 Επιτυχημένων ΚοινΣΕπ


Από την Καστοριά έως τα Κύθηρα, δεκάδες εγχειρήματα προέταξαν ένα διαφορετικό μοντέλο (συν)εργασίας και έδειξαν ότι μια άλλη οικονομία είναι εφικτή

Για έξι συναπτές ημέρες, πρωί – βράδυ, περισσότερες από 50 Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις και γυναικείοι συνεταιρισμοί είχαν σχηματίσει ένα δικό τους κοινωνικό οικοσύστημα στο μετρό του Συντάγματος, με πάγκους που είχαν επάνω από προϊόντα που καλλιεργήθηκαν σε χωράφια μακρινών και κοντινότερων με την Αθήνα χωριών μέχρι παιχνίδια σκαλισμένα στο χέρι.

Στον χώρο απέναντι από τις κυλιόμενες σκάλες και διαγώνια από την κεντρική έξοδο προς την πλατεία, δεν φιλοξενήθηκαν όμως απλώς προϊόντα από διάφορες γωνιές της Ελλάδας. Δόθηκε απτά στον καθένα από τους δεκάδες χιλιάδες καθημερινούς επισκέπτες του μετρό ένα υπόδειγμα του πώς θα ήταν η οικονομία χωρίς ανταγωνισμό, εκμετάλλευση, υπέρογκα κέρδη και αφεντικά. Έτσι, πέρα από γεμάτες οικολογικές τσάντες, οι επισκέπτες, έφευγαν και γεμάτοι διαφορετικές εικόνες και σκέψεις.

>>> Δείτε εδώ πλήρες φωτορεπορτάζ και συνεντεύξεις των διοργανωτών από την έκθεση αυτή

Διοργάνωση από τα κάτω

Ήταν μια έκθεση, αλλά όχι μια ακόμη έκθεση. Δεν τη διοργάνωσε μια μεγάλη εταιρεία με πρόθεση να υπογραμμίσει το κοινωνικό της πρόσωπο στο πλαίσιο του ευρύτερου ανταγωνισμού της ελεύθερης αγοράς. Τη διοργάνωσαν τρεις κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις, οι BIOCAMP, ΦΙΛΟΕΡΓΟΣ και IOTEL, ώστε να αναδείξουν τη σημασία να εργαζόμαστε όλοι μαζί, ισότιμα, σε ένα εγχείρημα και κάθε ένα εγχείρημα δίπλα στο άλλο.

Κόσμος πηγαινοερχόταν από πάγκο σε πάγκο, άλλοτε για να κάνει πλάκα, άλλοτε για να συζητήσει πάνω στο αντικείμενο. Διαπιστώνονταν κοινές αγωνίες, με κυριότερη πώς θα μπορέσει το κάθε εγχείρημα να εξελιχθεί σε βιώσιμο. Χωρίς να σημαίνει αυτό ότι απουσίαζαν εγχειρήματα από την έκθεση που είναι βιώσιμα. Τα περισσότερα όμως εγχειρήματα, και είναι λογικό, βρίσκονται «σε θέση οικονομικής αδυναμίας», όπως σημειώνει κατά την επίσκεψή μας ο Φώτης Σαγώνας από το Soul Twinkles, ΚΟΙΝΣΕΠ με παιχνίδια και βιβλία φαντασίας.

Έκανε 487 χιλιόμετρα

Όσο μιλάμε ο Φώτης κρατά έναν καφέ, που είχε πάρει λίγο πριν από το επίσης παρόν στην έκθεση συνεργατικό Camel’s Coffee που πλέον μπορείτε να το βρείτε λίγο μακρύτερα του Συντάγματος, στη Νέα Φιλαδέλφεια (Πίνδου 47α). Λίγο πιο πέρα, στα «σύνορα» της αίθουσας με διάδρομο του μετρό, ο κάδος είναι γεμάτος από τα ποτήρια του Camel’s Coffee και όχι αυτή τη φορά με εκείνα γνωστής αλυσίδας που βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το μετρό. Συνεργατισμός και αλληλεγγύη στην πράξη.

Σε αντίθεση με τον καφέ, το βιβλίο «φεύγει» δυσκολότερα πάντως. «Η έκθεση έχει κόσμο, αλλά δυστυχώς δεν έχουμε το αναγνωστικό κοινό που θα ενδιέφερε τον χώρο, κυρίως νεολαία ή ανθρώπους που ασχολούνται με το βιβλίο.» Βιβλία πάντως του Soul Twinkles μπορείτε να βρείτε στην Πολιτεία και την Πρωτοπορία, γνωστά βιβλιοπωλεία του κέντρου της Αθήνας. Σε λίγες μέρες επίσης θα μεταφραστεί παιχνίδι για την ομογένεια της Αυστραλίας και θα έχει κυκλοφορήσει εκεί μέχρι τις 25 Μαρτίου.

Με ένα «παράπονο» μας υποδέχτηκε και η Βάγια Νατσούλι, όχι όμως για την έκθεση, για την οποία έκανε περισσότερα από 487 χιλιόμετρα. «Προσπαθούμε να κρατήσουμε την παράδοση και να μπορέσουν νέες κοπέλες να στηρίξουν τον συνεταιρισμό, που ιδρύθηκε το 2008. Είμαστε από την Καστοριά, το Κωσταράζι, όμως είναι πάρα πολύ δύσκολα. Δεν πουλάμε αρκετά για να βγάζουν οι νέες κοπέλες ένα μεροκάματο». Το βασικό προϊόν του συνεταιρισμού είναι το λουκούμι. «Δεν είναι πρώτης ανάγκης για να το πάρει ο νοικοκύρης. Θέλει να έχει το λάδι του που είναι απαραίτητο, για να φάει η οικογένειά του, το λουκούμι είναι είδος πολυτελείας.»

“Φτιαγμένο με νερό από την πηγή”

Την ώρα που μιλάμε στο περίπτερο της κυρίας Βάγιας, που έχει πάντα ζωηρό βλέμμα, πλησιάζει μια γυναίκα που δείχνει ενθουσιασμένη. «Όνειρο είναι, μου έχει σπάσει τη μύτη. Είναι πάρα πολύ ωραία. Δεν τα βρίσκεις εδώ», λέει και εκφράζει την επιθυμία να ανταλλάξουν στοιχεία, καθώς θέλει να φτιάξει e-shop με «προϊόντα που δεν βρίσκεις εδώ στην Αθήνα». Τα καλά της έκθεσης. Τα καλά του χειροποίητου λουκουμιού βρίσκονται στον τρόπο παρασκευής και τα συστατικά. «Το μυστικό», λέει, «είναι ότι, σε αντίθεση με το εργοστάσιο, αυτά θέλουν 4 ώρες ανακάτεμα. Το εργοστάσιο θα το βάλει στη μηχανή, θα ρίξει τη συνταγή του και θα βγει. Εμείς το προϊόν το προστατεύουμε διότι το νερό είναι από πηγή και όχι από δεξαμενή με χλώριο. Δεν ρίχνουμε μέσα άλλα συστατικά για να κρατάνε το λουκούμι μέχρι και 3 χρόνια. Το λουκούμι θα κρατήσει ένα χρόνο ή 6 μήνες γιατί είναι φυσικό. Δεν υπάρχει συντηρητικό σε αυτό το λουκούμι, αυτό θα το φάει ο διαβητικός χωρίς να τον πειράξει. Γιατί και ψήνεται περισσότερο».

Ο γυναικείος συνεταιρισμός από το Κωσταράζι που αριθμεί 6 γυναίκες φτιάχνει επίσης γλυκά του κουταλιού και νηστήσιμους κουραμπιέδες. «Μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλεις, αλλά δεν μπορούμε να τα προωθήσουμε». Η κ. Βάγια με αποχαιρετά για το μεροκάματο με δώρο ένα κουτάκι λουκούμια διαφορετικών γεύσεων. «Ορίστε, κυρίες, λουκούμια χειροποίητα!».

“Ό,τι κάνεις μένει στην Κ.ΑΛ.Ο”

Σε ένα κτήριο όπου υπήρχε παραδοσιακό καφεκοπτείο από το 1939 στεγάζεται η συνεταιριστική προσπάθεια Camel’s Coffee, δημιούργημα της ΚΟΙΝΣΕΠ «Πυξίδα Εναλλακτικής Οικονομίας», «για να μη χάνουμε ποτέ τον προσανατολισμό μας», λέει ο πρόεδρος του συνεταιρισμού Κώστας Χατζηγεωργίου. «Είμαστε φτιαγμένοι εδώ και 7 μήνες, με τον καινούργιο νόμο, στον συνεταιρισμό έχουμε 5 άτομα, το ένα παιδί μάλιστα έχει κάνει αποτοξίνωση και πάει πάρα πολύ καλά». Στον καπουτσίνο που μου προσφέρει χρησιμοποιεί καφέ από την Αιθιοπία και τη Νικαράγουα, σε μια μείξη που μετά την πρώτη καυτή γουλιά αποδεικνύεται σύντομα απολαυστική. Και πάνω σε αυτή την ποιοτική διαφορά οραματίζεται ένα βιώσιμο μέλλον. «Θέλουμε κάποτε να ζούμε από αυτό και όλα τα μέλη με τα ίδια δικαιώματα».

Υπογραμμίζοντας τις διαφορές με μια κλασική επιχείρηση, σημειώνει: «Δίνονται ευκαιρίες σε αυτούς που τις στερούνται. Ο 58αρης άνεργος δεν θα βρει δουλειά, έτσι μένει ενεργός και με σκοπό». Επιπλέον παρακάμπτονται οι συνήθεις ελληνικές συνήθειες που εμφανίζονται σε συνεργατικά σχήματα που δεν βασίζονται στις αρχές της Κ.ΑΛ.Ο. «Σε ένα σχήμα στο οποίο από την αρχή είναι ξεκάθαρο ότι έχει κοινωνικό χαρακτήρα ‘μοιράζεις αυτό, μοιράζεις εκείνο’, δεν θα υπάρχουν φαινόμενα με συγγενείς που παρεμβαίνουν λέγοντας στον συνέταιρο ‘εσύ έβαλες περισσότερα λεφτά, εσύ βάζεις περισσότερη δουλειά’ και λειτουργούν διαλυτικά. Όταν λοιπόν συνεργάζεσαι σε αυτή τη βάση, αφενός δεν τσακώνεσαι, αφετέρου δεν σκέφτεσαι κάποια να πουλήσεις και να πάρεις κάποια στιγμή τα λεφτά σου και να φύγεις. Ό,τι κάνεις μένει στην Κ.ΑΛ.Ο».

Να σημειώσουμε τέλος, ότι για το «Κ.ΑΛ.Ο που έγινε στο μετρό» συνέβαλαν επίσης η Αλληλεγγύη για Όλους που ανέλαβε τη χορηγία των οργανωτικών εξόδων και η ΣΤΑ.ΣΥ. Α.Ε., που παραχώρησε τον χώρο. – http://www.avgi,gr/