---

Η ιστοσελίδα koinsep.org αποτελεί μια πλατφόρμα ενημέρωσης και υποστήριξης για Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ) και φορείς της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στην Ελλάδα. Παρέχει πληροφορίες για την ίδρυση και διαχείριση ΚοινΣΕπ, όπως οδηγούς, νέα για επιδοτήσεις, νομικές και φορολογικές συμβουλές, καθώς και επικαιροποιημένα θέματα για τη λειτουργία τους. Απευθύνεται σε επαγγελματίες και πολίτες που επιθυμούν να συμβάλλουν στην κοινωνική οικονομία, ενισχύοντας την τοπική ανάπτυξη και τις κοινωνικές δράσεις και λειτουργει μέχρι σήμερα ανελλιπώς από το 2012

---

Εάν αποφασίσετε την δημιουργία της δικής σας ΚοινΣΕπ και έχετε μια καλή ιδέα που πληροί τα κριτήρια του νόμου 4430/2016 ελάτε σε επαφή μαζί μας από εδώ για να σας βοηθήσουμε με την 12χρονη εμπειρία μας στον τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας και στην Δημιουργία άνω των 730 Επιτυχημένων ΚοινΣΕπ

---

Στον σύγχρονο κόσμο, όπου οι κοινωνικές ανισότητες διευρύνονται και οι περιβαλλοντικές προκλήσεις εντείνονται, η ανάγκη για ένα νέο μοντέλο οικονομικής δραστηριότητας είναι επιτακτική. Η παραδοσιακή επιχειρηματικότητα, παρότι έχει συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη, συχνά αγνοεί τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις των δραστηριοτήτων της.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ) αναδύεται ως μια πρώτη απόπειρα επανευθυγράμμισης των επιχειρήσεων με τις ανάγκες της κοινωνίας. Όμως, ενώ η ΕΚΕ λειτουργεί στο πλαίσιο της υφιστάμενης επιχειρηματικής κουλτούρας, η Κοινωνική Επιχειρηματικότητα και, ειδικότερα, οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ) προχωρούν ένα βήμα παραπέρα: μετατρέπουν την κοινωνική ευθύνη σε δομικό πυρήνα της επιχειρηματικής ταυτότητας.

Στην αυγή του 21ου αιώνα, η ανάγκη επαναπροσδιορισμού του ρόλου των επιχειρήσεων στην κοινωνία καθίσταται επιτακτική. Η παγκοσμιοποίηση, οι αυξανόμενες ανισότητες, η κλιματική αλλαγή και η ψηφιακή επανάσταση έχουν διαμορφώσει ένα πολύπλοκο και ευμετάβλητο πεδίο, όπου η παραδοσιακή επιχειρηματική λογική – με επίκεντρο το κέρδος – δεν επαρκεί πλέον. Οι κοινωνίες απαιτούν από τις επιχειρήσεις να συμμετέχουν ενεργά στη δημιουργία ενός πιο δίκαιου, βιώσιμου και συμμετοχικού κόσμου.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, αναδύονται τρεις έννοιες που επαναπροσδιορίζουν τη σχέση επιχειρηματικότητας και κοινωνίας: Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ), Κοινωνική Επιχειρηματικότητα και Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ). Αν και έχουν διαφορετικές αφετηρίες, συγκλίνουν σε έναν κοινό στόχο: τη δημιουργία κοινωνικής αξίας μέσω της οικονομικής δραστηριότητας.

Το παρόν δοκίμιο επιχειρεί να χαρτογραφήσει και να αναλύσει τη σχέση μεταξύ αυτών των τριών εννοιών – της ΕΚΕ, της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας και των ΚοινΣΕπ – αποκαλύπτοντας τις συνδέσεις, τις διαφορές, τις δυνατότητες συνέργειας και τις πρακτικές εφαρμογές που μπορούν να μεταμορφώσουν τόσο το επιχειρείν όσο και την κοινωνία.

1. Θεωρητική Προσέγγιση: Τρεις Διαδρομές για μια Κοινή Κατεύθυνση

1.1 Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ)

Η ΕΚΕ αφορά την οικειοθελή ένταξη κοινωνικών και περιβαλλοντικών προβληματισμών στην επιχειρηματική στρατηγική και στη λειτουργία των επιχειρήσεων. Αν και δεν αποτελεί θεσμική υποχρέωση, ολοένα και περισσότερες εταιρείες την εντάσσουν ως εργαλείο εταιρικής φήμης, υπευθυνότητας και μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας.

📌 Χαρακτηριστικά ΕΚΕ:

• Εστίαση σε περιβαλλοντική προστασία, ανθρώπινα δικαιώματα, εργασιακές συνθήκες
• Συνήθως δεν επηρεάζει τον βασικό σκοπό της εταιρείας (που παραμένει το κέρδος)
• Στρατηγικό εργαλείο marketing, branding και “license to operate”

1.2 Κοινωνική Επιχειρηματικότητα

Η Κοινωνική Επιχειρηματικότητα διαφοροποιείται ριζικά: θέτει την κοινωνική αποστολή ως πρωταρχικό σκοπό και όχι ως παράπλευρη δράση. Επιδιώκει την επίλυση ενός κοινωνικού προβλήματος με βιώσιμο οικονομικό τρόπο. Είναι καινοτόμα, δυναμική και ριζοσπαστική στον τρόπο που προσεγγίζει τη λειτουργία της.

📌 Χαρακτηριστικά:

• Ο κοινωνικός σκοπός προτάσσεται του κέρδους
• Χρησιμοποιεί επιχειρηματικά μέσα για μη-κερδοσκοπικούς στόχους
• Αναζητά επενδύσεις με κοινωνική απόδοση (impact investing)

1.3 Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ)

Οι ΚοινΣΕπ συνιστούν θεσμική μορφή κοινωνικής επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα. Έχουν νομική μορφή συνεταιρισμού, διέπονται από τις αρχές της κοινωνικής οικονομίας και λειτουργούν με δημοκρατική διακυβέρνηση.

📌 Βασικές Αρχές των ΚοινΣΕπ:

• Δημοκρατική συμμετοχή (μία ψήφος ανά μέλος)
• Περιορισμός διανομής κερδών – ενίσχυση του κοινωνικού σκοπού
• Ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας ή κοινωνικής συνοχής

2. Συγκριτική Ανάλυση: Κριτήρια, Δομές και Δράσεις

📊 Πίνακας 1 – Συγκριτικά Χαρακτηριστικά

3. Πρακτικές Εφαρμογές και Μελέτες Περίπτωσης

3.1 ΕΚΕ με κοινωνικό αντίκτυπο

Τράπεζα Πειραιώς – Πρόγραμμα “Ευφυής γεωργία”: Δωρεάν συμβουλευτική στους παραγωγούς μέσω ΕΚΕ και τεχνολογίας, μειώνοντας κόστος και κατανάλωση.

3.2 Κοινωνική Επιχειρηματικότητα με ευρωπαϊκή εμβέλεια

Social Bite (Σκωτία): Καφετέριες που απασχολούν άστεγους, προσφέρουν γεύματα και χρηματοδοτούν στέγαση. Αυτοβιώσιμο μοντέλο με κοινωνικό αποτύπωμα.

3.3 ΚοινΣΕπ στην πράξη

ΚοινΣΕπ “Μεταμόρφωσις” (Θεσσαλονίκη): Δημιουργεί θέσεις εργασίας για πρώην κρατούμενους μέσα από καθαρισμούς, επισκευές και κοινωνικές δράσεις.

4. Το Οικοσύστημα της Μετάβασης: Από την Ευθύνη στη Συλλογική Καινοτομία

Οι τρεις μορφές μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά στο πλαίσιο μιας κοινωνικής και πράσινης μετάβασης:

5. Πολιτικές Προτάσεις και Συνέργειες

• Θεσμικά Κίνητρα για συμπράξεις ΕΚΕ – ΚοινΣΕπ (π.χ. προμήθειες, φοροελαφρύνσεις)
• Αναβάθμιση ΕΚΕ σε υποχρεωτική εσωτερική πολιτική (ESG)
• Δημιουργία Ταμείου Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας με συμμετοχή ιδιωτικού και δημόσιου τομέα
• Περιφερειακές Συμπράξεις: Δίκτυα ΚοινΣΕπ με μεγάλες επιχειρήσεις για κοινή τοπική δράση

Η εποχή μας δεν επιτρέπει την πολυτέλεια της αδράνειας. Η επιχείρηση δεν είναι πια απλώς ένας παραγωγικός μηχανισμός, αλλά ένας κοινωνικός φορέας με ρόλο στην αναδιανομή, στη συνοχή και στη δημοκρατία. Η ΕΚΕ, η Κοινωνική Επιχειρηματικότητα και οι ΚοινΣΕπ δεν είναι ανταγωνιστικές προσεγγίσεις· είναι διαδοχικές βαθμίδες της ίδιας μετάβασης προς μια οικονομία για τον άνθρωπο.

Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι οι μεγάλες εταιρείες πρέπει να στραφούν από την “εταιρική εικόνα” στην ουσιαστική αλλαγή. Οι κοινωνικοί επιχειρηματίες οφείλουν να δικτυωθούν και να διεκδικήσουν θεσμική αναγνώριση. Οι ΚοινΣΕπ, τέλος, είναι το ζωντανό παράδειγμα του τι σημαίνει κοινωνική οικονομία σε δράση.

Αντί να ρωτάμε ποιος είναι πιο “υπεύθυνος”, ήρθε η ώρα να χτίσουμε γέφυρες μεταξύ τους. Η λύση δεν είναι να περιμένουμε από το κράτος ή τις αγορές – αλλά να σχεδιάσουμε μια νέα κοινωνική συμμαχία με πυρήνα την ευθύνη, τη βιωσιμότητα και τη συνεργασία.

Η μετάβαση σε ένα πιο δίκαιο, περιεκτικό και περιβαλλοντικά βιώσιμο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης δεν μπορεί να στηρίζεται πλέον αποκλειστικά στην καλή θέληση ή στη φιλανθρωπία. Η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη θέτει τις βάσεις ευαισθητοποίησης, αλλά η Κοινωνική Επιχειρηματικότητα και οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις είναι αυτές που μετατρέπουν την πρόθεση σε πράξη και το όραμα σε θεσμοθετημένη πραγματικότητα. Μέσα από συλλογικά μοντέλα διακυβέρνησης, βιώσιμη οικονομική λειτουργία και ενεργή συμβολή στην κοινωνική συνοχή, οι ΚοινΣΕπ μπορούν να γίνουν ο πυλώνας της κοινωνικής αλλαγής.

Η συνένωση των δυνάμεων μεταξύ ΕΚΕ, κοινωνικών επιχειρηματιών και ΚοινΣΕπ μπορεί να δημιουργήσει ένα οικοσύστημα κοινωνικής καινοτομίας, όπου η οικονομία υπηρετεί τον άνθρωπο και όχι το αντίστροφο. Σε μια εποχή κρίσεων και μεταβάσεων, αυτό το μοντέλο δεν είναι απλώς μια εναλλακτική – είναι αναγκαιότητα.

Εφαρμογές της Κοινωνικής Οικονομίας