1. Νομική Μορφή και Αντικείμενο της ΚοινΣΕπ

Νομική μορφή: ΚοινΣΕπ Ένταξης ή Συλλογικού Σκοπού – Ν. 4430/2016
Σκοπός: Ενίσχυση τοπικής αγροτικής παραγωγής, δημιουργία θέσεων εργασίας, και παροχή τροφίμων με υψηλές ποιοτικές και υγειονομικές προδιαγραφές.

Ενδεικτικές Δραστηριότητες:

• Παραγωγή (καλλιέργεια) φρούτων, λαχανικών, βοτάνων
• Μεταποίηση (χυμοί, σάλτσες, γλυκά, λικέρ, αποξηραμένα)
• Συσκευασία και τυποποίηση
• Ψύξη/ψυκτική αποθήκευση
• Διανομή σε καταστήματα και ηλεκτρονικό εμπόριο
• Συμμετοχή σε αγορές παραγωγών και δίκτυα ΚΑΛΟ

---

2. Η Αλυσίδα «Από το Χωράφι στο Ράφι» – Βήμα προς Βήμα

2.1 Καλλιέργεια και Παραγωγή (Πρωτογενής Τομέας)

Προδιαγραφές:

• Πιστοποιημένες σπόροι ή φυτά (κατάλληλα για βιολογική ή ολοκληρωμένη παραγωγή)
• Καλλιέργεια με σεβασμό στις ορθές γεωργικές πρακτικές (GAP)
• Έλεγχος υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων

Εξοπλισμός:

• Εργαλεία καλλιέργειας (φρέζες, ραντιστικά)
• Συστήματα άρδευσης
• Φορητά ψυγεία μεταφοράς (σε ευπαθή προϊόντα)

2.2 Συγκομιδή και Μεταφορά

• Τήρηση ψυχρής αλυσίδας σε προϊόντα που αλλοιώνονται
• Χρήση πιστοποιημένων κιβωτίων (πλαστικά επαναχρησιμοποιούμενα ή χαρτοκιβώτια τροφίμων)
• Εσωτερική ιχνηλασιμότητα (κωδικοποίηση παρτίδων)

2.3 Αποθήκευση

Προδιαγραφές αποθηκευτικού χώρου:

• Χώροι με υγρομόνωση, εύκολο καθαρισμό, χωριστές ζώνες ανά είδος προϊόντος
• Ψυκτικοί θάλαμοι (για φρούτα, νωπά λαχανικά, έτοιμα προϊόντα)
• Εξοπλισμός: παλέτες, ράφια INOX, θερμόμετρα καταγραφής

Υγειονομική απαίτηση: Πιστοποίηση αποθήκευσης τροφίμων με ISO 22000 ή HACCP

2.4 Μεταποίηση / Παραγωγική Δραστηριότητα

Είδη μεταποίησης:

• Μαρμελάδες, χυμοί, ξηρά φρούτα, τουρσιά, σάλτσες, φυτικά ροφήματα
• Λικέρ, γλυκά κουταλιού, σνακ λαχανικών

Χώρος εργαστηρίου τροφίμων:

• Ανθεκτικό δάπεδο (αντιολισθητικό – πλενόμενο)
• Τοίχοι με πλάκες πλακιδίων μέχρι 1,80 μ.
• Ξεχωριστός χώρος για πλύσιμο πρώτων υλών, παρασκευή, ψύξη, συσκευασία
• Ανεξάρτητοι νεροχύτες (πλύσιμο χεριών, καθαρισμός εξοπλισμού, απολύμανση)

Εξοπλισμός:

• Επαγγελματικές κατσαρόλες, αποχυμωτές, αποστειρωτές, φούρνοι
• Μηχανήματα συσκευασίας (vacuum, θερμοσυγκόλλησης)
• Ετικετογράφοι, ζυγαριές με έγκριση από ΕΛΟΤ

2.5 Συσκευασία και Ετικετοθέτηση

Νομοθεσία:

• Κανονισμός ΕΚ 1169/2011 για την επισήμανση τροφίμων
• Υποχρεωτικά στοιχεία: συστατικά, ημερομηνία λήξης, παρτίδα, παραγωγός, οδηγίες χρήσης

Υλικά:

• Πιστοποιημένες συσκευασίες (PET, γυάλινες, kraft) κατάλληλες για τρόφιμα
• Ετικέτες ανθεκτικές σε υγρασία και θερμοκρασία

2.6 Διανομή

Δίκτυα:

• Τοπικά παντοπωλεία, λαϊκές αγορές παραγωγών, συνεταιριστικά καταστήματα
• Διαδικτυακή πώληση μέσω e-shop
• Συνεργασία με πλατφόρμες ΚΑΛΟ ή αγορές χωρίς μεσάζοντες

Μέσα μεταφοράς:

• Ψυγεία αυτοκίνητα για ευπαθή προϊόντα
• Καταγραφή θερμοκρασίας – παρακολούθηση μέσω GPS

3. Σύστημα HACCP – Ανάλυση Κινδύνων και Κρίσιμων Σημείων Ελέγχου

Υλοποίηση Συστήματος HACCP:

Βήματα:

1. Ορισμός ομάδας HACCP
2. Περιγραφή προϊόντων και χρήσης
3. Διάγραμμα ροής διαδικασιών
4. Ανάλυση κινδύνων (βιολογικοί, χημικοί, φυσικοί)
5. Προσδιορισμός CCP (Κρίσιμα Σημεία Ελέγχου)
6. Θέσπιση κρίσιμων ορίων
7. Παρακολούθηση και διορθωτικές ενέργειες
8. Αρχειοθέτηση / τεκμηρίωση
9. Ετήσια ανασκόπηση – επιθεωρήσεις

Παράδειγμα: Για παρασκευή γλυκού κουταλιού:

• CCP = Θερμοκρασία αποστείρωσης (π.χ. 95°C για 15 λεπτά)
• Παρακολούθηση: θερμόμετρο ψηφιακό + καταγραφή

4. Προδιαγραφές Υγιεινής και Ασφάλειας Χώρου

Κανονισμοί:

• Υπουργική Απόφαση 14708/2007 (Κανόνες Ορθής Υγιεινής Πρακτικής)
• Ευρωπαϊκός Κανονισμός (ΕΚ) 852/2004

Απαιτούμενα:

• Πιστοποίηση προσωπικού (σεμινάρια ΕΦΕΤ)
• Σχέδιο καθαρισμού-απολύμανσης (γραπτά)
• Καταγραφή θερμοκρασιών, συντήρηση εξοπλισμού
• Αντιμετώπιση παρασίτων (συμβόλαιο απεντόμωσης)

5. Ενδεικτικό Παράδειγμα Εφαρμογής

Τοπική ΚοινΣΕπ «Γεύσεις του Κάμπου» – Π.Ε. Λάρισας:

• 7 μέλη, παραγωγοί και άνεργοι νέοι
• Μεταποιούν ντομάτες σε σάλτσες και αποξηραμένες φλούδες
• Συσκευάζουν σε βάζα 370ml – διάθεση σε τουριστικά καταστήματα και ηλεκτρονικά
• HACCP εφαρμογή με βάση τις διαδικασίες του ISO 22000
• Πρώτος χρόνος: 120.000€ κύκλος εργασιών – 2 νέες θέσεις εργασίας

11. Ενδεικτικό Business Plan

Τομέας	Περιγραφή
Επωνυμία	ΚΟΙΝΣΕΠ “Από το Χωράφι στο Ράφι”
Τοποθεσία	Π.Ε. Σερρών – Αγροτική ζώνη κοντά σε κόμβο διανομής
Προϊόντα	Μαρμελάδες, χυμοί, σάλτσες, λικέρ, αποξηραμένα φρούτα
Αρχικά Μέλη	7 (3 αγρότες, 2 νέοι άνεργοι, 2 γυναίκες αγροτικής περιοχής)
Επένδυση	95.000€ (40% ίδια κεφάλαια, 60% χρηματοδότηση LEADER/ΕΣΠΑ)
Ετήσια Παραγωγή	10.000 βάζα + 2.000 φιάλες λικέρ + 4.000 σακουλάκια αποξηραμένων
Εκτιμώμενα Έσοδα	160.000€
Σταθερά Έξοδα	40.000€ (μισθοί, ασφάλειες, λειτουργικά)
Κόστος Πρώτων Υλών	35.000€
Περιθώριο Κέρδους	25% – Αναδιανομή, επένδυση και κοινωνική δράση
Πιστοποιήσεις	HACCP, ISO 22000, προώθηση σε e-shop

Η κοινωνική επιχειρηματικότητα στον αγροδιατροφικό τομέα μπορεί να ενσωματώνει ασφάλεια, κοινωνική συμμετοχή και καινοτομία. Με την κατάλληλη υποδομή, σωστή εφαρμογή του HACCP και πίστη στον συνεργατισμό, η ΚοινΣΕπ αποτελεί εγγύηση για ποιοτικά προϊόντα που φτάνουν στο ράφι με ασφάλεια και σεβασμό προς τον καταναλωτή. Αυτή η πρωτοβουλία συμβάλλει καθοριστικά στη στήριξη της τοπικής παραγωγής και στη θωράκιση της δημόσιας υγείας μέσω υπεύθυνης και τεκμηριωμένης παραγωγικής διαδικασίας.