Δεύτερη Ευκαιρία: Μια ΚοινΣΕπ για την Επανένταξη Ανήλικων με Παραβατική Συμπεριφορά – Από την Περιθωριοποίηση στην Κοινωνική Χρησιμότητα


Η ιστοσελίδα koinsep.org αποτελεί μια πλατφόρμα ενημέρωσης και υποστήριξης για Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ) και φορείς της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στην Ελλάδα. Παρέχει πληροφορίες για την ίδρυση και διαχείριση ΚοινΣΕπ, όπως οδηγούς, νέα για επιδοτήσεις, νομικές και φορολογικές συμβουλές, καθώς και επικαιροποιημένα θέματα για τη λειτουργία τους. Απευθύνεται σε επαγγελματίες και πολίτες που επιθυμούν να συμβάλλουν στην κοινωνική οικονομία, ενισχύοντας την τοπική ανάπτυξη και τις κοινωνικές δράσεις και λειτουργει μέχρι σήμερα ανελλιπώς από το 2012


Εάν αποφασίσετε την δημιουργία της δικής σας ΚοινΣΕπ και έχετε μια καλή ιδέα που πληροί τα κριτήρια του νόμου 4430/2016 ελάτε σε επαφή μαζί μας από εδώ για να σας βοηθήσουμε με την 12χρονη εμπειρία μας στον τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας και στην Δημιουργία άνω των 700 Επιτυχημένων ΚοινΣΕπ


Η αντιμετώπιση της παραβατικότητας των ανηλίκων αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της σύγχρονης κοινωνίας, ιδιαίτερα όταν αυτή σχετίζεται με κοινωνικές ανισότητες, εγκατάλειψη, οικογενειακή απορρύθμιση και αδυναμία πρόσβασης σε ευκαιρίες. Η φυλάκιση σε ιδρύματα κράτησης ανηλίκων, ενώ συχνά εμφανίζεται ως “λύση”, έχει αποδειχθεί ανεπαρκής, με αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών.

Οι ανήλικοι αυτοί δεν χρειάζονται σωφρονισμό με τη μορφή εγκλεισμού, αλλά ένα περιβάλλον επανεκκίνησης, ανάπτυξης και αποδοχής, που μπορεί να προσφέρει μια Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση Επανένταξης, με δραστηριότητες εργασιακής ένταξης, ψυχοκοινωνικής ενδυνάμωσης και δημιουργικής απασχόλησης.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, αναδεικνύεται μια ριζοσπαστική αλλά άκρως ανθρώπινη πρόταση: η ίδρυση μιας Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης (ΚοινΣΕπ) με μέλη ανήλικους με παραβατική συμπεριφορά, κατόπιν βεβαίωσης από την Εισαγγελία Ανηλίκων, με σκοπό την επανένταξή τους στην κοινωνία και στην οικονομία μέσω εργασίας, εκπαίδευσης και κοινωνικής συμμετοχής – αντί για τον εγκλεισμό σε ιδρύματα. Μια τέτοια πρωτοβουλία, με στήριξη από επαγγελματίες ψυχικής υγείας, κοινωνικούς λειτουργούς και εκπαιδευτές, μπορεί να μετατρέψει την κρίση σε ευκαιρία.

🟩 Ανάλυση – Ολοκληρωμένο Σχέδιο ΚοινΣΕπ

1. Νομικό Πλαίσιο και Θεσμική Βάση

  • Ν. 4430/2016 (άρθρο 2 & 3): Η ΚοινΣΕπ μπορεί να αποτελεί φορέα ένταξης ευάλωτων κοινωνικών ομάδων (ΕΚΟ). Οι ανήλικοι με παραβατική συμπεριφορά υπάγονται στις ΕΚΟ όταν υπάρχει:

  • Κοινωνικός αποκλεισμός
  • Διακοπή σχολικής φοίτησης
  • Δικαστικές ή εισαγγελικές παρεμβάσεις για απομάκρυνση από παραβατικό περιβάλλον
  • Άρθρα 122–133 Ποινικού Κώδικα: Επιτρέπουν την επιβολή αναμορφωτικών και θεραπευτικών μέτρων, αντί για ποινή, όπως:

  • Επαγγελματική εκπαίδευση
  • Παρακολούθηση από κοινωνικό λειτουργό
  • Συμμετοχή σε προγράμματα κοινωνικής ένταξης
  • Συνεργασία με Εισαγγελία Ανηλίκων, Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας, Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού (ΙΥΠ), ΜΚΟ (π.χ. «Χαμόγελο του Παιδιού», «Άρσις»).

2. Σκοπός της ΚοινΣΕπ

Η ΚοινΣΕπ Επανένταξης Ανήλικων Παραβατών, έχει ως σκοπό:

  • Την πρόληψη της υποτροπής και της επαναπαραβατικότητας
  • Την ανάπτυξη επαγγελματικών δεξιοτήτων
  • Την αποκατάσταση της αυτοεκτίμησης και της αυτοεικόνας
  • Την επανένταξη στο σχολείο ή σε δομές κατάρτισης
  • Την ενίσχυση της υπευθυνότητας μέσω της συλλογικής εργασίας

3. Δομή και Λειτουργία της ΚοινΣΕπ

Μέλη:

  • Ανήλικοι με παραβατική συμπεριφορά (15-17 ετών) με εισαγγελική βεβαίωση
  • Εκπαιδευτές, κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι (ως μέλη ή συνεργαζόμενοι)
  • Οικονομικά υπεύθυνοι / μέντορες

Διοικητική Ομάδα:

  • Διοικούσα Επιτροπή
  • Συντονιστής Επανένταξης
  • Εσωτερική Επιτροπή Υποστήριξης (κοινωνικός λειτουργός, νομικός, ψυχολόγος)

Σύστημα Συμμετοχής και Ασφαλείας:

  • Κάθε ανήλικος έχει φάκελο με εξατομικευμένο πρόγραμμα ένταξης
  • Υπάρχει συντονιστής με τακτική επικοινωνία με Εισαγγελία Ανηλίκων

🟧 Δραστηριότητες της ΚοινΣΕπ (Παραδείγματα Εφαρμογής)

Θεματική Ενότητα Δράσεις Παραδείγματα
Επαγγελματική κατάρτιση Ξυλουργία, ανακαίνιση, κηποτεχνία, βαφές, επισκευές Δημιουργία μικρών κατασκευών (παγκάκια, φωτιστικά), βάψιμο χώρων σε δήμους
Αγροδιατροφή & Κήπος Φύτευση λαχανικών, συλλογή, τυποποίηση Παραγωγή σαλάτας, ξηρών βοτάνων και πώληση σε τοπικά μαγαζιά
Καλλιτεχνική έκφραση Γκράφιτι με κοινωνικά μηνύματα, μουσικά σύνολα, θέατρο δρόμου Δράσεις σε γειτονιές – θεατρικά σε πλατείες
Ψηφιακές δεξιότητες Βασικά μαθήματα Η/Υ, βίντεο, social media content Δημιουργία blog/καναλιού για την ΚοινΣΕπ
Υπηρεσίες κοινής ωφέλειας Βοήθεια σε ηλικιωμένους, καθαρισμοί κοινόχρηστων χώρων Εβδομαδιαίο «Βοηθώ τη γειτονιά μου»

🟦 Υποστηρικτικές Υπηρεσίες και Συνεργαζόμενοι Ειδικοί

Ειδικός Ρόλος
Ψυχολόγος Θεραπευτική ομάδα, ατομικές συνεδρίες, τεστ αξιολόγησης
Κοινωνικός Λειτουργός Παρακολούθηση οικογενειακού περιβάλλοντος, αξιολόγηση ένταξης
Νομικός Συμβουλευτική, παρακολούθηση δικαστικών υποθέσεων
Ειδικός Επαγγελματικού Προσανατολισμού Κατεύθυνση ανάλογα με δεξιότητες και ενδιαφέροντα
Μέντορες Θετικά πρότυπα ζωής (π.χ. πρώην παραβάτες που εντάχθηκαν)

🟩 Μελέτη Βιωσιμότητας

Α. Εκτίμηση Αγοράς & Ζήτησης

  • Στην Αττική: 400+ υποθέσεις ανήλικων παραβατών/έτος
  • Υψηλό ποσοστό επαναπαραβατικότητας (>60% αν δεν υπάρξει παρέμβαση)
  • Έλλειψη οργανωμένων δομών με εργασιακή-εκπαιδευτική διάσταση

Β. Πρώτο Έτος – Δείκτες Στόχων

Δείκτης Τιμή Στόχος
Εγγεγραμμένοι ανήλικοι 20
Ολοκληρωμένα προγράμματα 15
Ανήλικοι που επέστρεψαν στο σχολείο 10
Έσοδα από δράσεις 25.000 €
Κοινωνικές συνεργασίες 5 Δήμοι, 2 σχολεία, 3 ΜΚΟ

Γ. Κόστη – Έσοδα – Οικονομικός Προγραμματισμός

Κόστη Εκκίνησης (έτος 1):

Κατηγορία Ποσό (€)
Ενοίκιο/διαμόρφωση χώρου 18.000
Μισθοδοσία 4 ειδικών (6 μήνες) 38.000
Εξοπλισμός εργαστηρίων 20.000
Λειτουργικά – ΔΕΚΟ – Ασφάλειες 7.000
Διαφήμιση – branding – υλικά 5.000
Σύνολο Εκκίνησης 88.000 €

Πηγές Χρηματοδότησης:

  • Επιχορηγήσεις (π.χ. ΕΠΑνΕΚ, «Αντώνης Τρίτσης»)
  • Κοινωνικές δωρεές – ιδρύματα (Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Μποδοσάκη)
  • Έσοδα από προϊόντα / δράσεις
  • Συνεργασίες με Δήμους (για παροχή υπηρεσιών)

Κοινωνία που Προλαμβάνει και δεν τιμωρεί

Η ίδρυση μιας Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης με μέλη ανήλικους παραβάτες, δεν είναι απλώς ένας καινοτόμος μηχανισμός επανένταξης – είναι μια ηθική υποχρέωση. Αντί για φυλακή και περιθωριοποίηση, δίνεται στους νέους ένας δρόμος με αξιοπρέπεια, εκπαίδευση και ελπίδα.

Η ΚοινΣΕπ αυτή θα αποτελεί μοντέλο μεταρρυθμιστικής δικαιοσύνης, έναν πραγματικό φάρο κοινωνικής πρόληψης, που προτάσσει την παιδεία και την εργασία έναντι της καταστολής.

Η πρόληψη είναι ισχυρότερη από την καταστολή. Η κοινωνία έχει καθήκον να προσφέρει στους νέους ανθρώπους που παραστράτησαν μια δεύτερη ευκαιρία που να μην είναι στιγματιστική, αλλά μεταμορφωτική. Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση Επανένταξης Ανηλίκων με Παραβατική Συμπεριφορά δεν είναι μόνο μια καινοτόμα κοινωνική παρέμβαση – είναι μια πράξη συλλογικής ευθύνης και ελπίδας.

Με την υποστήριξη θεσμών, επαγγελματιών και της τοπικής κοινωνίας, μπορούμε να χτίσουμε μια κοινωνία που δεν τιμωρεί, αλλά καθοδηγεί· που δεν αποκλείει, αλλά ενσωματώνει. Γιατί κάθε παιδί αξίζει μια ζωή με νόημα, προοπτική και αξιοπρέπεια.


Discover more from ΔΙΚΤΥΟ ΚοινΣΕπ

Subscribe to get the latest posts sent to your email.