---

Η ιστοσελίδα koinsep.org αποτελεί μια πλατφόρμα ενημέρωσης και υποστήριξης για Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ) και φορείς της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στην Ελλάδα. Παρέχει πληροφορίες για την ίδρυση και διαχείριση ΚοινΣΕπ, όπως οδηγούς, νέα για επιδοτήσεις, νομικές και φορολογικές συμβουλές, καθώς και επικαιροποιημένα θέματα για τη λειτουργία τους. Απευθύνεται σε επαγγελματίες και πολίτες που επιθυμούν να συμβάλλουν στην κοινωνική οικονομία, ενισχύοντας την τοπική ανάπτυξη και τις κοινωνικές δράσεις και λειτουργει μέχρι σήμερα ανελλιπώς από το 2012

---

Εάν αποφασίσετε την δημιουργία της δικής σας ΚοινΣΕπ και έχετε μια καλή ιδέα που πληροί τα κριτήρια του νόμου 4430/2016 ελάτε σε επαφή μαζί μας από εδώ για να σας βοηθήσουμε με την 12χρονη εμπειρία μας στον τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας και στην Δημιουργία άνω των 730 Επιτυχημένων ΚοινΣΕπ

---

Μια νέα αντίληψη για το τι σημαίνει “επιχειρώ”

Ζούμε σε μια εποχή που το επιχειρείν αλλάζει ριζικά. Οι κοινωνίες, κουρασμένες από την ασυδοσία των πολυεθνικών, την αποξένωση των εργαζομένων και την αδιαφάνεια των οικονομικών συστημάτων, αναζητούν νέες μορφές επιχειρηματικότητας που να συνδυάζουν την οικονομική βιωσιμότητα με την κοινωνική ευθύνη.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (ΚοινΣΕπ) δεν είναι απλώς μια εναλλακτική μορφή εταιρείας.

Είναι μια επαναστατική ιδέα που μεταφέρει τη δύναμη της αγοράς στα χέρια των πολιτών. Συνδυάζει την παραγωγική δραστηριότητα με τον κοινωνικό σκοπό, τη δημοκρατική διοίκηση με την οικονομική λογοδοσία, το τοπικό όφελος με το συλλογικό καλό.

Η ΚοινΣΕπ δεν ιδρύεται για να πλουτίσει έναν επιχειρηματία, αλλά για να ενδυναμώσει κοινότητες, να δημιουργήσει εργασία, να επαναφέρει την έννοια της αλληλεγγύης στην οικονομία.
Είναι επιχείρηση με κοινωνική καρδιά, συνεταιρισμός με επιχειρηματικό μυαλό και εργαλείο ανάπτυξης που δεν αφήνει κανέναν πίσω.

1. Η ταυτότητα της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης

Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (ΚοινΣΕπ) είναι μια επιχείρηση που συνδυάζει οικονομική δραστηριότητα με κοινωνικό σκοπό, λειτουργώντας βάσει συνεταιριστικών αρχών και δημοκρατικής συμμετοχής.
Ιδρύεται σύμφωνα με τον Ν. 4430/2016 και ανήκει στο θεσμικό πλαίσιο της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (Κ.ΑΛ.Ο.), που είναι ο τρίτος πυλώνας της οικονομίας, δίπλα στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.

Βασικά χαρακτηριστικά:

• Συνεταιριστική μορφή – τα μέλη έχουν ίση ψήφο και συμμετέχουν στις αποφάσεις ανεξαρτήτως κεφαλαίου.
• Εμπορική δραστηριότητα – η ΚοινΣΕπ τιμολογεί, πουλά και παράγει πραγματικό οικονομικό έργο.
• Κοινωνική αποστολή – μέρος των εσόδων και των δράσεών της επιστρέφει στην κοινωνία, μέσω έργων, δράσεων και απασχόλησης ευάλωτων ομάδων.
• Διαφάνεια και λογοδοσία – υποχρέωση δημοσίευσης κοινωνικού απολογισμού και τήρησης συγκεκριμένων κανόνων διάθεσης πλεονασμάτων.
• Περιορισμένη διανομή κερδών – τα κέρδη επανεπενδύονται στον κοινωνικό σκοπό, όχι στις τσέπες των μελών.

2. Οι τρεις κατηγορίες των ΚοινΣΕπ και ο κοινωνικός τους ρόλος

Η ελληνική νομοθεσία αναγνωρίζει τρεις βασικούς τύπους ΚοινΣΕπ, καθένας από τους οποίους καλύπτει διαφορετικές κοινωνικές ανάγκες:

1. ΚοινΣΕπ Ένταξης Ευάλωτων Ομάδων:
   Δημιουργούν θέσεις εργασίας για άτομα με αναπηρίες, μακροχρόνια ανέργους, άτομα που βίωσαν κοινωνικό αποκλεισμό (π.χ. πρώην κρατούμενοι, εξαρτημένοι, Ρομά).
   ➤ Παράδειγμα: Μια ΚοινΣΕπ που απασχολεί πρώην εξαρτημένους στην παραγωγή οργανικών προϊόντων, δίνοντάς τους επανένταξη και αξιοπρέπεια.
2. ΚοινΣΕπ Κοινωνικής Φροντίδας:
   Παρέχουν υπηρεσίες σε ηλικιωμένους, παιδιά, ΑμεΑ, ή άλλες ευάλωτες ομάδες.
   ➤ Παράδειγμα: ΚοινΣΕπ που λειτουργεί κέντρο ημερήσιας φροντίδας ηλικιωμένων σε νησί χωρίς επαρκείς δομές υγείας.
3. ΚοινΣΕπ Συλλογικού και Παραγωγικού Σκοπού:
   Καλύπτουν ανάγκες τοπικών κοινωνιών – από περιβάλλον και πολιτισμό, έως αγροτική παραγωγή, ανακύκλωση, τουρισμό και εκπαίδευση.
   ➤ Παράδειγμα: ΚοινΣΕπ που προωθεί τοπικά προϊόντα, προστατεύει παραδοσιακές συνταγές και ενισχύει τη βιώσιμη γεωργία.

3. Η διαφορά της ΚοινΣΕπ από τις κλασικές επιχειρήσεις

Η ΚοινΣΕπ δεν ιδρύεται με κίνητρο τον πλουτισμό των μετόχων, αλλά με στόχο τη συλλογική ευημερία. Οι διαφορές είναι θεμελιώδεις:

4. Πώς λειτουργεί μια ΚοινΣΕπ στην πράξη

Σύσταση και μέλη

• Ιδρύεται από τουλάχιστον πέντε φυσικά ή νομικά πρόσωπα.
• Το κεφάλαιο καθορίζεται από τα συνεταιριστικά μερίδια που δεν πωλούνται ελεύθερα.
• Κάθε μέλος διαθέτει μία ψήφο, ανεξάρτητα από το πόσα μερίδια κατέχει.

Όργανα διοίκησης

• Γενική Συνέλευση: αποφασίζει για τη στρατηγική και εγκρίνει τον απολογισμό.
• Διοικούσα Επιτροπή (3–5 μέλη): αναλαμβάνει την καθημερινή λειτουργία.
• Ελεγκτική Επιτροπή (προαιρετικά): επιβλέπει διαφάνεια και τήρηση κανόνων.

Πηγές εσόδων

• Πώληση προϊόντων ή υπηρεσιών.
• Συμβάσεις με Δήμους, Περιφέρειες ή ιδιώτες.
• Συμμετοχή σε προγράμματα ΕΣΠΑ, ΕΚΤ+, LEADER.
• Δωρεές, χορηγίες, κοινωνική χρηματοδότηση (crowdfunding).

Υποχρεώσεις

• Τήρηση λογιστικών βιβλίων, ετήσιου κοινωνικού απολογισμού και καταχώριση στο Μητρώο Φορέων ΚΑΛΟ.
• Από τη δεύτερη χρήση, τουλάχιστον 25% του κύκλου εργασιών πρέπει να αντιστοιχεί σε δαπάνες μισθοδοσίας.
• Τα πλεονάσματα κατανέμονται υποχρεωτικά με τον τρόπο που ορίζει ο νόμος (5%-35%-60%).

5. Ο κοινωνικός αντίκτυπος: η ψυχή της ΚοινΣΕπ

Η ΚοινΣΕπ δεν μετρά μόνο ισολογισμούς, αλλά ζωές που αλλάζουν.
Ο κοινωνικός αντίκτυπος αποτιμάται μέσα από δείκτες όπως:

• Νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν.
• Άτομα που εντάχθηκαν στην εργασία.
• Κοινωνικές υπηρεσίες που προσφέρθηκαν.
• Περιβαλλοντικά ή πολιτιστικά οφέλη.
• Τοπική κυκλοφορία του εισοδήματος (πόσα χρήματα έμειναν στην κοινότητα).

Έτσι, κάθε ΚοινΣΕπ λογοδοτεί όχι μόνο για το τι παράγει, αλλά και για το τι προσφέρει.

6. Τα πλεονεκτήματα μιας ΚοινΣΕπ

Για τα μέλη

• Συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων.
• Δίκαιη κατανομή πλεονάσματος.
• Αίσθημα κοινής δημιουργίας και σκοπού.

Για την κοινωνία

• Ενίσχυση τοπικής οικονομίας και παραγωγής.
• Δημιουργία θέσεων εργασίας για άτομα με λιγότερες ευκαιρίες.
• Ενίσχυση κοινωνικής συνοχής και συνεργασίας.

Για το περιβάλλον

• Εφαρμογή βιώσιμων πρακτικών.
• Ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση, οικολογική παραγωγή.

Για τη Δημοκρατία

• Εκπαίδευση των πολιτών στη συλλογικότητα, τη λογοδοσία και την ισότητα.
• Ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών απέναντι στη συγκέντρωση οικονομικής ισχύος.

7. Τα συνηθέστερα λάθη στην κατανόηση των ΚοινΣΕπ

1. Δεν είναι ΜΚΟ: έχει εμπορικό χαρακτήρα, παράγει, πουλά, τιμολογεί.
2. Δεν είναι επιδοτούμενο σχήμα: επιχορηγήσεις βοηθούν, αλλά δεν αντικαθιστούν τη βιώσιμη λειτουργία.
3. Δεν είναι προσωπική επιχείρηση: καμία ΚοινΣΕπ δεν ανήκει σε ένα άτομο – είναι συλλογική ιδιοκτησία.
4. Δεν είναι πρόσχημα για ευνοϊκή φορολογία: έχει ίδιες υποχρεώσεις με κάθε επιχείρηση, απλώς λειτουργεί με κοινωνική προτεραιότητα.
5. Δεν είναι “φιλανθρωπία” – είναι παραγωγική δομή που επιδιώκει κοινωνικό αποτέλεσμα μέσα από πραγματική εργασία.

8. Πώς ξεκινά μια ΚοινΣΕπ – πρακτικός οδηγός

1. Καθορισμός κοινωνικού σκοπού – ποιο πρόβλημα θέλουμε να λύσουμε;
2. Δημιουργία ομάδας με συμπληρωματικές δεξιότητες.
3. Κατάρτιση καταστατικού με βάση τον Ν. 4430/2016.
4. Κατάθεση αίτησης στο Μητρώο ΚΑΛΟ του Υπουργείου Εργασίας.
5. Έναρξη στη ΔΟΥ και άνοιγμα εταιρικού λογαριασμού.
6. Σχεδιασμός επιχειρηματικού πλάνου (Business Plan).
7. Ανάπτυξη συνεργασιών με φορείς, Δήμους, κοινωνικά δίκτυα.
8. Παρακολούθηση κοινωνικού αντίκτυπου με δείκτες και απολογισμό.

9. Παράδειγμα επιτυχημένης ΚοινΣΕπ

 ΚοινΣΕπ Αγροτικής Αναγέννησης Θεσσαλίας
Μια ομάδα νέων αγροτών και ανέργων δημιούργησαν τη δική τους ΚοινΣΕπ με στόχο την παραγωγή βιολογικών προϊόντων, την αναβίωση παραδοσιακών ποικιλιών και τη δημιουργία τοπικού brand.
Σε τρία χρόνια:

• Δημιούργησαν 12 θέσεις εργασίας.
• Επαναλειτούργησαν 80 στρέμματα εγκαταλελειμμένης γης.
• Ανέπτυξαν συνεργασίες με σχολεία για εκπαιδευτικές επισκέψεις.
• Έγιναν πρότυπο βιώσιμης ανάπτυξης και εξαγωγικού προσανατολισμού.

10. Οικονομικά και βιωσιμότητα

Η ΚοινΣΕπ είναι επιχείρηση με όλες τις υποχρεώσεις:
τηρεί βιβλία, καταβάλλει φόρους, ασφαλίζει εργαζόμενους.
Ωστόσο, λειτουργεί με αλληλέγγιο οικονομικό πρότυπο που επιτρέπει:

• Συλλογική χρηματοδότηση (crowdfunding).
• Επαναεπένδυση κερδών.
• Συμβάσεις με κοινωνικές ρήτρες (δημόσιες προμήθειες με κοινωνικό όφελος).
• Συμμετοχή σε προγράμματα ΕΣΠΑ και ΕΚΤ+.

Η βιωσιμότητά της εξαρτάται από τη συνδυαστική στρατηγική: αγορά, κοινότητα, συνεργασίες, διαφάνεια.

11. Το μέλλον των ΚοινΣΕπ και η νέα εποχή της κοινωνικής οικονομίας

• Η ΚοινΣΕπ αποτελεί όχημα μετάβασης σε μια νέα οικονομία — την οικονομία των αξιών.
• Σε μια Ευρώπη που επενδύει σε πράσινη μετάβαση, κοινωνική ένταξη και βιωσιμότητα, οι ΚοινΣΕπ είναι το κλειδί για μια δίκαιη ανάπτυξη.
• Εκπροσωπούν την αλλαγή από το “εγώ” στο “εμείς”, από το “κερδίζω” στο “συνεισφέρω”.

Η ΚοινΣΕπ ως πολιτισμός συνεργασίας

Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση δεν είναι απλώς ένας νομικός φορέας — είναι μια νέα κουλτούρα ζωής. Συνδυάζει το όραμα της αλληλεγγύης με την αποτελεσματικότητα της αγοράς, την αυτοδιαχείριση με τη δημιουργία. Είναι ο τρόπος να ξαναφέρουμε την ανθρωπιά μέσα στην οικονομία και να χτίσουμε κοινωνίες ανθεκτικές, δίκαιες, βιώσιμες.

Σε έναν κόσμο που συχνά μετρά τα πάντα με χρήμα, η ΚοινΣΕπ θυμίζει ότι το πραγματικό κέρδος δεν είναι οι αριθμοί, αλλά οι άνθρωποι που ωφελούνται. Γι’ αυτό και δεν είναι απλώς μια επιχείρηση. Είναι κίνημα. Ένα κίνημα συνεργασίας, ευθύνης και ελπίδας — το πιο δυνατό μήνυμα που μπορεί να στείλει μια κοινωνία που θέλει να αναγεννηθεί.

Η ΚοινΣΕπ δεν είναι η εύκολη λύση. Είναι όμως η έντιμη και αποτελεσματική λύση όταν θέλουμε να ενώσουμε ανθρώπους γύρω από μια αποστολή και να τη χρηματοδοτήσουμε με βιώσιμη επιχειρηματικότητα. Με κανόνες που βάζουν φρένο στη βραχυπρόθεσμη κερδοσκοπία και κλειδώνουν τον κοινωνικό χαρακτήρα στο DNA της οργάνωσης, η ΚοινΣΕπ αποδεικνύει ότι μπορούμε να κάνουμε δουλειές που αξίζουν: να παράγουμε αξία στην αγορά και, ταυτόχρονα, αξίες στην κοινωνία.

Αν ψάχνετε έναν δρόμο για να μετατρέψετε μια ιδέα προσφοράς σε δομή που αντέχει, με διαφάνεια, συμμετοχή και μετρήσιμα αποτελέσματα, τότε η ΚοινΣΕπ δεν είναι «μία ακόμη νομική μορφή». Είναι το πλαίσιο για να πετύχει αυτό που υπόσχεται: επιχειρηματικότητα με αποστολή, σε δημοκρατική πράξη.

Η Κοινωνική Οικονομία στην Πράξη