Προτεραιότητα για την κυβέρνηση η ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας Της Ράνιας Αντωνοπούλου


Εάν αποφασίσετε την δημιουργία της δικής σας ΚοινΣΕπ και έχετε μια καλή ιδέα που πληροί τα κριτήρια του νόμου 4430/2016 ελάτε σε επαφή μαζί μας από εδώ για να σας βοηθήσουμε με την 10χρονη εμπειρία μας στον τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας και στην Δημιουργία άνω των 620 Επιτυχημένων ΚοινΣΕπ


images
Ο πρωθυπουργός έχει θέσει την ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας ως οριζόντια προτεραιότητα για την κυβέρνηση. Γιατί η Κοινωνική Οικονομία είναι υψηλά στους σχεδιασμούς τόσο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και της κυβέρνησης;

Πολιτικά, εφαρμόζει στην πράξη μια άλλου τύπου συγκρότηση της παραγωγής και της εργασίας. Εισάγει μια καινούργια λογική. Δεν περιορίζεται σε μια πολιτική ένταξης ειδικών προγραμμάτων για ευάλωτες ομάδες, αλλά απλώνεται σε κάθε οικονομική δραστηριότητα. Δεν αποτελεί τρίτο πυλώνα δίπλα στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, αλλά τομέα ο οποίος ακριβώς επειδή έχει έντονα τα στοιχεία της Δημοκρατίας και του ελέγχου, διεισδύει και επηρεάζει και τους άλλους δύο. Αποτελεί όχημα που μπορεί να μετασχηματίσει τις σχέσεις παραγωγής.

Οικονομικά, μέσα στην περίοδο της κρίσης, μπορεί να συνεισφέρει ένα σημαντικό μερίδιο του ΑΕΠ, όπως συμβαίνει σε πολλές χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής. Χαρακτηριστικά, στη Γαλλία και την Ισπανία, οι δραστηριότητες της Κοινωνικής Οικονομίας καταλαμβάνουν περισσότερο από 10% του ΑΕΠ τους.

Η δική μας αντίληψη για την Κοινωνική Οικονομία απευθύνεται στο σύνολο των πολιτών και στο σύνολο των οικονομικών δραστηριοτήτων. Δεν αντιλαμβανόμαστε την Κοινωνική Οικονομία ως περιφερειακή δραστηριότητα, αλλά ως κεντρικό πυλώνα της οικονομίας.

Στρατηγικό στόχο της κυβέρνησης αποτελεί η διαμόρφωση ευνοϊκού περιβάλλοντος που θα επιτρέπει την ανάπτυξη και την ενδυνάμωση των εγχειρημάτων της Κοινωνικής Οικονομίας.

Η ΚΑΟ αποτελεί οριζόντια στρατηγική προτεραιότητα για την κυβέρνηση επειδή συμβάλλει:

* Στην οικονομική ανάπτυξη μέσα από την διεύρυνση εγχειρημάτων σε όλους τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας.

* Στην καταπολέμηση της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

* Στην εμβάθυνση της Δημοκρατίας στην παραγωγή και την εργασία.

Ο σχεδιασμός για την Κοινωνική Οικονομία οφείλει να επιδιώκει την ανάπτυξη του πεδίου με ταχείς ρυθμούς, ώστε να μεταβούμε από τη σημερινή κατάσταση της ελάχιστης συνεισφοράς στο ΑΕΠ της χώρας, σε ένα επίπεδο σημαντικής συνεισφοράς. Αυτό απαιτεί την αύξηση της παραγωγής / προσφοράς και τη δημιουργία περιβάλλοντος ζήτησης για προϊόντα και υπηρεσίες από την ΚΑΟ, από τον ιδιωτικό τομέα (μικρής ή μεγάλης κλίμακας) και το Δημόσιο.

Στόχος είναι η αύξηση του αριθμού των εγχειρημάτων της ΚΑΟ, η ανάπτυξή τους σε μια σειρά παραγωγικούς τομείς, ώστε να καταλάβουν ικανό μερίδιο αγοράς.

Ποιος όμως είναι ο ρόλος του κράτους σε αυτή την προσπάθεια;

Πρέπει να είμαστε σαφείς. Δημιουργούμε το υγιές περιβάλλον για να μεγαλώσει η Κοινωνική Οικονομία με παρεμβάσεις σε θεσμικό και όχι μόνο επίπεδο, αλλά δεν χειραγωγούμε. Η κυβέρνηση μπορεί να στηρίξει την Κοινωνική Οικονομία στρέφοντας μέρος των πόρων προς αυτή, αλλά δεν πρέπει να τη μετατρέψει σε κρατικοδίαιτη οντότητα. Αυτό θα ήταν μεγάλο λάθος. Τι έγινε με τις ΜΚΟ; Ο πολίτης θεωρεί ότι τουλάχιστον είναι αχρείαστες ή πεδίο διαφθοράς. Γιατί; Οι προηγούμενες κυβερνήσεις χρησιμοποίησαν τις οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών ως εργαλεία που στηρίζονταν μόνο στην κρατική χρηματοδότηση. Και τις χρηματοδοτούσαν χωρίς διαφάνεια και κανόνες. Ακόμα και κοινωφελή προγράμματα έτρεξαν μέσα από τις ΜΚΟ μετατρέποντάς τες σε γραφεία ευρέσεως εργασίας. Και βέβαια δεν μιλώ για όλες τις ΜΚΟ.

Αυτό πρέπει να αποφύγουμε με τις ΚΟΙΝΣΕΠ. Δεν πρέπει το κράτος να πει: χρειάζομαι, π.χ., 100 ΚΟΙΝΣΕΠ για να υλοποιήσω ένα πρόγραμμα και να δημιουργήσει ΚΟΙΝΣΕΠ γι’ αυτό τον σκοπό. Έτσι δημιουργούνται μη βιώσιμες επιχειρήσεις (γιατί οι ΚΟΙΝΣΕΠ είναι επιχειρήσεις) που στηρίζονται μόνο στην κρατική χρηματοδότηση. Μπορεί όμως να πει: σε αυτές που υπάρχουν σήμερα και λειτουργούν στρέφουμε μέρος των πόρων. Και ότι δημιουργούνται εργαλεία υποστηρικτικά για τους φορείς της Κοινωνικής Οικονομίας, χρηματοδοτικά, αλλά όχι μόνο.

Η στρατηγική και οι προτεραιότητες για την ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας επικεντρώνονται στα παρακάτω:

Παρεμβάσεις σε θεσμικό / νομοθετικό επίπεδο που διευκολύνουν τη σύσταση κοινωνικών επιχειρήσεων και διασφαλίζουν ένα απλοποιημένο και κωδικοποιημένο πλαίσιο για την ανάπτυξη του πεδίου, που θεραπεύουν τα προβλήματα. Τα τέσσερα χρόνια εφαρμογής του Ν. 4019/2011 έχουν αναδείξει μία σειρά ζητημάτων. Υπάρχουν γκρίζα σημεία, που επέτρεψαν τη δημιουργία ψευδοσυνεταιρισμών ή δημιούργησαν προβλήματα σε καλόπιστους φορείς.

Επιπλέον, υπάρχουν ρυθμίσεις που λειτουργούν ως τροχοπέδη. Τα τελευταία χρόνια σημειώθηκε ρεκόρ πτωχεύσεων επιχειρήσεων. Ωστόσο, η στάση του Δημοσίου στην πτωχευτική διαδικασία ως προς την εκπροσώπηση των συμφερόντων του και το θεσμικό πλαίσιο του πτωχευτικού δικαίου καθεαυτό, όχι μόνο δεν προώθησε, αλλά αντιθέτως εμπόδισε τη δυναμική που εκδηλώθηκε σε αρκετές περιπτώσεις για αναδιοργάνωση των επιχειρήσεων.

Εργαλεία στήριξης της Κοινωνικής Οικονομίας, ώστε να παρέχονται τα μέσα που θα υποστηρίξουν την ανάπτυξη των εγχειρημάτων με βιώσιμο τρόπο. Κατά την προηγούμενη περίοδο σημειώθηκε ουσιαστικά παντελής απουσία εργαλείων ανάπτυξης και χρηματοδοτικών εργαλείων στήριξης των εγχειρημάτων. Το μοναδικό κίνητρο που υπήρξε ήταν η απαλλαγή φορολόγησης των κερδών, η οποία το 2013 έπαψε να παρέχεται. Επιπρόσθετα, συστάθηκε και λειτούργησε ο Κεντρικός Μηχανισμός Στήριξης της Κοινωνικής Οικονομίας, ο οποίος επί της ουσίας αποτέλεσε μια «συνταγή από τα παλιά», δηλαδή κλήθηκαν να υλοποιήσουν ένα έργο φορείς που ελάχιστη έως καμία σχέση δεν είχαν με το πεδίο της Κοινωνικής Οικονομίας.

Παρεμβάσεις δικτύωσης και δημοσιότητας, ώστε η Κοινωνική Οικονομία να μετατραπεί από περιφερειακή δραστηριότητα σε κεντρική. Για την παρούσα κυβέρνηση, η ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας δεν έρχεται να καλύψει ανάγκες που μένουν αίολες από τη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, αλλά αντίθετα επιδιώκει την αυτόνομη και σε παραγωγικούς τομείς ανάπτυξή της και επειδή βασική προϋπόθεση γι’ αυτή θεωρείται η δημιουργία οικοσυστήματος, σχεδιάζονται μια σειρά εργαλείων για τη δικτύωση και την προώθηση του τομέα.

Σήμερα, σε συνθήκες έκτακτης κατάστασης, είναι απαραίτητη η εφαρμογή καινοτόμων πολιτικών. Πολιτικών που όχι μόνο βελτιώνουν τις συνθήκες διαβίωσης σήμερα, αλλά βάζουν το λιθαράκι στον καθημερινό και διαρκή αγώνα για τον κοινωνικό μετασχηματισμό. Δεν ήρθαμε στην εξουσία για να ασκήσουμε απλά πολιτική, ήρθαμε στην εξουσία για να μετασχηματίσουμε την ίδια την εξουσία προς όφελος της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας. Και για να το πετύχουμε αυτό, χρειαζόμαστε πολλά εργαλεία. Και, σίγουρα, η Κοινωνική Οικονομία είναι ένα από αυτά τα εργαλεία.

* Η Ράνια Αντωνοπούλου είναι αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης