Σαλιγκάρια: Η αυξημένη ζήτηση και η διατροφική τους αξία


Εάν αποφασίσετε την δημιουργία της δικής σας ΚοινΣΕπ και έχετε μια καλή ιδέα που πληροί τα κριτήρια του νόμου 4430/2016 ελάτε σε επαφή μαζί μας από εδώ για να σας βοηθήσουμε με την 10χρονη εμπειρία μας στον τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας και στην Δημιουργία άνω των 620 Επιτυχημένων ΚοινΣΕπ


Τα προηγούμενα χρόνια η ενασχόληση με την εκτροφή σαλιγκαριών ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής και θεωρείτο για κάποιους, η λύση στην κρίση. Πολλοί ήταν αυτοί που επένδυσαν, μερικοί κέρδισαν το… στοίχημα, ήταν όμως και αυτοί, οι αρκετοί, που δεν τα κατάφεραν.

Οι λόγοι φυσικά είναι πολλοί και διάφοροι, τους οποίους και δε θα αναλύσουμε, σίγουρα όμως εκτός από κόπο, χρήμα και μεράκι, απαιτείται τεχνογνωσία, υποστήριξη στην παραγωγή και καλή γνώση στην αγορά των προϊόντων. Αυτό ίσως αποθάρρυνε όλους όσους θα ήθελαν να ασχοληθούν μελλοντικά, όμως πρέπει σίγουρα να γνωρίζουν είναι πως η εκτροφή σαλιγκαριών, ήταν και παραμένει μία από τις πιο κερδοφόρες επενδύσεις που μπορεί να κάνει κάποιος στο χώρο των τροφίμων.

Και αυτό δεν το λέμε εμείς, αλλά η αυξημένη ζήτηση που παραμένει σε διεθνές επίπεδο αλλά και στην εγχώρια αγορά. Συν τις άλλοις, το σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που έχει η Ελλάδα, είναι φυσικά οι κλιματολογικές συνθήκες, που επιδρούν στα ποιοτικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, το κόστος παραγωγής αλλά και το υψηλό επίπεδο σε τεχνογνωσία που έχει σε σχέση με ανταγωνιστές, καθώς το ελληνικό σαλιγκάρι υπάρχει σε αγορές του εξωτερικού για περισσότερα από 40 χρόνια.

Γνωρίζετε πως η χώρα μας, υπήρξε τουλάχιστον για μία εικοσαετία στην πρώτη θέση, στη βιομηχανία μεταποίησης σαλιγκαριών από τη δεκαετία του ’70; Και λέμε υπήρξε, αφού πλέον η εικόνα έχει αλλάξει, με τις περισσότερες βιοτεχνίες και εμπορικές επιχειρήσεις του κλάδου να έχουν διακόψει τη λειτουργία τους και τις μεγάλες βιομηχανίες να έχουν συρρικνώσει την παραγωγή τους.

Παρόλ’ αυτά υπάρχει ελπίδα, καθώς, όπως προαναφέραμε, η ζήτηση για σαλιγκάρια ή προϊόντα σαλιγκαριών παραμένει σταθερή παγκοσμίως.

Η κατανάλωση νωπών και μεταποιημένων σαλιγκαριών στην Ευρώπη κυμαίνεται τους 100.000 τόνους ετησίως. Αυτή η ποσότητα, αποτελείται κατά 97% από το είδος Helix pomatia, που προέρχεται από φυσικούς πληθυσμούς σαλιγκαριών και συλλέγονται από φυσικούς πληθυσμούς της Ανατολικής Ευρώπης. Το υπόλοιπο 3% αποτελεί το είδος Helix aspersa που παράγεται σε εκτροφεία που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία 15 χρόνια.

Οι τιμές πώλησης έχουν εποχική διακύμανση. Τη θερινή περίοδο όπου είναι η περίοδος συλλογής/συγκομιδής οι τιμές πώλησης κυμαίνονται στα 3,5 ευρώ το κιλό, ενώ την τρέχουσα περίοδο όπου υπάρχει υψηλή κατανάλωση αλλά δεν υπάρχουν διαθέσιμα νωπά σαλιγκάρια η τιμή μπορεί να αγγίξει ακόμα και τα 12 ευρώ το κιλό.

Γαστρονομική λιχουδιά ή υπερ – τροφή;

Μπορεί αρκετοί να μη τα συμπαθούνε, άλλοι να μην τα έχουν δοκιμάσει ποτέ τη ζωή τους, ωστόσο 60 εκατομμύρια Γάλλοι που τα προτιμούν, κάτι θα ξέρουν… Εκτός από τη γαλλική κουζίνα όμως, είναι ιδιαίτερα αγαπητά και στην πατρίδα μας, κυρίως στην Κρήτη, με την ιστορία τους να ξεκινά ακόμη από την Παλαιολιθική εποχή.

Τα σαλιγκάρια ή αλλιώς οι σάλιαγκες ή χοχλιοί, αποτελούν όχι μόνο μια εξαιρετική λιχουδιά αλλά και μια τροφή υψηλής διατροφικής αξίας. Πρόκειται για μία υγιεινή, θρεπτική και εύπεπτη τροφή, αρκεί να είναι καθαρά και απαλλαγμένα από το σάλιο τους, κάτι που γίνεται όταν πλένονται επανειλημμένα με άφθονο νερό που περιέχει ξύδι και αλάτι.

Χάρη στην πρωτεΐνη, το σίδηρο και τα ωμέγα-3 που περιέχουν, τα σαλιγκάρια θεωρούνται άλλη μια υπερ-τροφή. Η θερμιδική τους αξία είναι 60-90 Kcal ανά 100 gr, μικρότερη από το κρέας διάφορων ψαριών, πτηνών και θηλαστικών. Το περιεχόμενό τους σε πρωτεΐνη είναι υψηλό και κυμαίνεται από 10% έως 16% του νωπού τους βάρους. Το μειωμένο λίπος περιορίζει τις παθήσεις του συκωτιού, την αρτηριοσκλήρωση, τη παχυσαρκία και συμβάλλει στη σωστή λειτουργία του θυρεοειδούς και του ανοσοποιητικού συστήματος. Θα πρέπει να τονιστεί ότι το λίπος των σαλιγκαριών είναι ωφέλιμο, γιατί παρέχει στον οργανισμό τα ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα. Παράλληλα, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ανόργανα θρεπτικά στοιχεία ενώ περιέχουν επίσης ασβέστιο, σελήνιο, μαγνήσιο, βιταμίνη Ε, λεκτίνη, αλλαντονίνη, κολλαγόνο και ελαστίνη και ολιγοσακχαρίτες.

Η χρήση τους στην αρχαιότητα ήταν διαδεδομένη. Ο Ιπποκράτης από το 400 π.Χ. επαινούσε τις καταπληκτικές ιδιότητες τους, θεωρώντας πως με τη βλέννα τους μπορούσαν να καταπολεμήσουν την ξηρασία και να ανακουφίσουν τους ερεθισμούς, ο Γαληνός τα πρότεινε για την υδρωπικία και την κήλη, ενώ ο Πλίνιος τα συνιστούσε για τους στομαχόπονους και τις αιμορραγίες. Στο μεσαίωνα τα χρησιμοποιούσαν για την αντιμετώπιση των στοματικών ερεθισμών, της βρογχίτιδας, της φυματίωσης, αλλά και για τις πληγές και το σκορβούτο. Με τα αυγά του σαλιγκαριού παρασκευάζεται το σπάνιο, ιδιαίτερο και άριστης ποιότητας λευκό χαβιάρι.

Η εφαρμογή τους στην φαρμακευτική ιατρική

Τα αμινοξέα που περιέχονται στη σάρκα και στο σάλιο συντελούν στην ανακατασκευή των ιστών του πεπτικού συστήματος και στη θεραπεία του έλκους. Επίσης, διευκολύνουν τη λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος, καθαρίζουν το δέρμα, ενώ χρησιμοποιούνται και σε πολλές θεραπευτικές δίαιτες μεταξύ άλλων, στη μείωση της χοληστερίνης, την παχυσαρκία και την αρτηριοσκλήρυνση.

Δύο λόγια για τη μέθοδο εκτροφής των σαλιγκαριών

Μπορούμε επιγραμματικά να σας αναφέρουμε τις μεθόδους εκτροφής των σαλιγκαριών. Πρόκειται

  1. Για την ανοιχτού τύπου, που γίνεται σε ανοικτούς αλλά περιφραγμένους χώρους όπου τα σαλιγκάρια αναπτύσσονται μαζί με τα φυτά που τρώνε.
  2. Κλειστού Τύπου: Σε κλειστούς χώρους, όπως ένα διχτυοκήπιο και όπου τα σαλιγκάρια βρίσκουν καταφύγιο κάτω από ξύλινες κατασκευές τύπου «Λ» ή σε σύστημα τύπου κουρτίνας. Το σιτηρέσιο των σαλιγκαριών είναι τεχνητό και αποτελείται από συνδυασμό αλεσμένων δημητριακών.
  3. Μεικτού Τύπου: Πρόκειται για μια αρκετά επαγγελματική μέθοδο που αποβλέπει και στη πώληση γεννητόρων (μάνες). Δεν συστήνεται για κάποιον που εισέρχεται τώρα στον κλάδο και
  4. Μέθοδος Κουρτίνας: Μια πολύ προχωρημένη και εντατική μέθοδος εκτροφής σαλιγκαριών που γίνεται σε μια κατασκευή με κάθετες φωλιές. Η εκτροφή σε κουρτίνα χρησιμοποιείται για τη λήψη των αυγών των σαλιγκαριών και την παρασκευή του Λευκού Χαβιαριού και όχι για πάχυνση.

Κόστος εγκατάστασης

Οσον αφορά το κόστος εγκατάστασης, όπως είναι λογικό, στις περιπτώσεις ανοικτού τύπου είναι σχετικά χαμηλό. Κυμαίνεται από 3.500-4.000 ευρώ το στρέμμα και μπορεί να μειωθεί, εφόσον ο εκτροφέας μπορεί να κατασκευάσει μόνος του μέρος ή ολόκληρη την εγκατάσταση.

Στα ύψη εκτοξεύεται το κόστος για εκτροφείο κλειστού τύπου, καθώς οι εγκαταστάσεις κοστίζουν από 16.000 ευρώ και πάνω το στρέμμα (κατασκευή και εξοπλισμός). Πρέπει να προστεθεί επίσης μεταξύ άλλων και το κόστος απόκτησης τεχνογνωσίας. Επίσης, το πρώτο έτος θα χρειαστούν 1.000-2.000 ευρώ ανά στρέμμα για την αγορά των γεννητόρων (μάνες).

Συνδυασμός των δύο προηγούμενων διαδικασιών αποτελεί η εκτροφή μεικτού τύπου. Τα πλεονεκτήματα αυτής της μεθόδου είναι το χαμηλότερο κόστος παραγωγής σχετικά με την κλειστού τύπου εκτροφή και η υψηλότερη αποδοτικότητα συγκριτικά με την ανοικτού τύπου.

Υψηλότερο είναι το κόστος κατασκευής της μεθόδου εκτροφής κουρτίνας ωστόσο εάν ληφθεί υπόψη ότι χρειάζεται μόλις το 1/5 του αγροτεμαχίου, πολλαπλασιάζεται ο χώρος εκτροφής κατά πέντε φορές. Μέσω αυτού του τρόπου επιτυγχάνεται αρκετά γρήγορα η απόσβεση των επιπλέον χρημάτων που θα δαπανηθούν για τη συγκεκριμένη μέθοδο.

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η απόσβεση της επένδυσης ξεκινά 6-7 μήνες από την αρχή της προσπάθειας, ενώ η πλήρης απόσβεση γίνεται περίπου τρία χρόνια από το ξεκίνημα της προσπάθειας.

Η απόδοση και τα χρηματοδοτικά εργαλεία

Και βέβαια η απόδοση της επένδυσης εξαρτάται από τον τρόπο εγκατάστασης που έχει επιλεγεί. Σε ανοικτού τύπου εκτροφή, η παραγωγή ανά στρέμμα ανέρχεται από 800 έως 1.000 υπό φυσιολογικές συνθήκες. Αντίθετα, σε εκτροφή κλειστού τύπου, η μέση παραγωγή ξεκινά από 3.000 κιλά και μπορεί να αγγίξει έως και 7.000 κιλά ανά στρέμμα. Ωστόσο, σημαντικό ρόλο στην τελική παραγωγή παίζει μεταξύ άλλων ο κακός έλεγχος των συνθηκών εκτροφής και η απώλεια παραγωγής λόγω κατασκευαστικών ατελειών.

Αρκετά είναι τα χρηματοδοτικά εργαλεία που υπάρχουν για τους κατ’ επάγγελμα αγρότες καθώς και για αυτούς που θέλουν να επενδύσουν στην εκτροφή των σαλιγκαριών. Ωστόσο, καλό είναι οι ενδιαφερόμενοι να στραφούν αρχικά σε γεωπόνους από τους οποίους θα λάβουν αναλυτικότερες πληροφορίες σχετικά με την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσουν.

Πηγές: enikonomia.gr, itrofi.gr