---

Η ιστοσελίδα koinsep.org αποτελεί μια πλατφόρμα ενημέρωσης και υποστήριξης για Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ) και φορείς της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στην Ελλάδα. Παρέχει πληροφορίες για την ίδρυση και διαχείριση ΚοινΣΕπ, όπως οδηγούς, νέα για επιδοτήσεις, νομικές και φορολογικές συμβουλές, καθώς και επικαιροποιημένα θέματα για τη λειτουργία τους. Απευθύνεται σε επαγγελματίες και πολίτες που επιθυμούν να συμβάλλουν στην κοινωνική οικονομία, ενισχύοντας την τοπική ανάπτυξη και τις κοινωνικές δράσεις και λειτουργει μέχρι σήμερα ανελλιπώς από το 2012

---

Εάν αποφασίσετε την δημιουργία της δικής σας ΚοινΣΕπ και έχετε μια καλή ιδέα που πληροί τα κριτήρια του νόμου 4430/2016 ελάτε σε επαφή μαζί μας από εδώ για να σας βοηθήσουμε με την 12χρονη εμπειρία μας στον τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας και στην Δημιουργία άνω των 700 Επιτυχημένων ΚοινΣΕπ

---

Η τράπεζα έχει μεν το δικαίωμα να ζητήσει δικαιολογητικά για λόγους συμμόρφωσης με το θεσμικό πλαίσιο πρόληψης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (AML) και επαλήθευσης των πραγματικών δικαιούχων (UBO – Ultimate Beneficial Owners), αλλά ΔΕΝ έχει δικαίωμα να ζητά εκκαθαριστικό ή ταυτότητα των απλών μελών μιας Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης εφόσον δεν έχουν διαχειριστικό ρόλο ή δεν κατέχουν ποσοστό άνω του 25% του κεφαλαίου ή των ψήφων.

Σε μια εποχή αυστηρής τραπεζικής εποπτείας και εντεινόμενης εφαρμογής κανονισμών για την πρόληψη του ξεπλύματος χρήματος, οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ) βρίσκονται συχνά αντιμέτωπες με υπερβολικές απαιτήσεις από τις τράπεζες.

Ένα από τα πιο συχνά φαινόμενα είναι η απαίτηση για προσκόμιση εκκαθαριστικών σημειωμάτων και αντιγράφων ταυτοτήτων όλων των μελών, ανεξαρτήτως ρόλου ή ποσοστού συμμετοχής. Η πρακτική αυτή, που στηρίζεται σε γενικευμένες ερμηνείες των τραπεζικών υποχρεώσεων, εγείρει σοβαρά ζητήματα νομιμότητας, προστασίας προσωπικών δεδομένων και διοικητικής αυθαιρεσίας.

Το παρόν άρθρο στοχεύει να αποσαφηνίσει το τι πράγματι ισχύει και πώς μπορούν οι ΚοινΣΕπ να προστατευθούν θεσμικά και νομικά.

📌 Τι Πράγματι Ισχύει – Το Νομικό και Κανονιστικό Πλαίσιο

✅ Τι Δικαιούται να Ζητήσει η Τράπεζα

Οι τράπεζες, σύμφωνα με το Ν. 4557/2018 (προσαρμογή της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/849), οφείλουν να συλλέγουν και να επαληθεύουν στοιχεία ταυτοποίησης:

• των νομίμων εκπροσώπων της εταιρείας (διαχειριστών, προέδρων, αντιπροέδρων κ.λπ.),
• των φυσικών προσώπων που ελέγχουν την επιχείρηση, δηλαδή αυτών που έχουν άμεση ή έμμεση ιδιοκτησία ή έλεγχο άνω του 25% (UBO – Ultimate Beneficial Owners),
• καθώς και όσων έχουν εξουσία υπογραφής σε τραπεζικούς λογαριασμούς.

❌ Τι Δεν Δικαιούται να Ζητήσει η Τράπεζα

Δεν δικαιούται να ζητά:

• Εκκαθαριστικά σημειώματα
• Αντίγραφα δελτίων ταυτότητας
• Άλλα ευαίσθητα δεδομένα των απλών μελών που δεν συμμετέχουν στη διοίκηση και δεν κατέχουν ποσοστό άνω του 25% της συνεταιριστικής ιδιοκτησίας ή της ψήφου.

Η απαίτηση για συλλογή τέτοιων στοιχείων:

• δεν προβλέπεται από το ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο για τις ΚοινΣΕπ,
• παραβιάζει τη θεμελιώδη αρχή της αναλογικότητας και της ελαχιστοποίησης των προσωπικών δεδομένων, όπως προβλέπεται στο Άρθρο 5 του GDPR,
• και επιπλέον ανοίγει την πόρτα για δυνητικά καταχρηστική και άσκοπη επεξεργασία δεδομένων, με σημαντικούς νομικούς κινδύνους για την ίδια την τράπεζα.

🛡️ Πώς να Αντιδράσει Μια ΚοινΣΕπ

Η ΚοινΣΕπ οφείλει να ενημερώσει την τράπεζα πως:

1. Οι πραγματικοί δικαιούχοι (αν υπάρχουν) έχουν δηλωθεί στο Γ.Ε.ΜΗ. και η αναζήτηση μπορεί να γίνει εύκολα από τις εποπτικές αρχές ή τους ελεγκτικούς μηχανισμούς των τραπεζών.
2. Τα απλά μέλη δεν έχουν κανένα λόγο να εκθέσουν προσωπικά τους στοιχεία χωρίς θεμελιωμένη νομική απαίτηση.
3. Οποιαδήποτε επεξεργασία των δεδομένων πρέπει να βασίζεται σε σαφές νομικό έρεισμα ή έγγραφη συγκατάθεση (άρθρο 6 του GDPR).
4. Αν δεν υπάρξει αναθεώρηση της στάσης της τράπεζας, η ΚοινΣΕπ μπορεί να απευθυνθεί στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.

Για περισσότερη ασφάλεια, η ΚοινΣΕπ μπορεί να στείλει επίσημη επιστολή αντίρρησης, δηλώνοντας ρητά την άρνησή της να προσκομίσει προσωπικά στοιχεία μη υποχρέων προσώπων. (Δείτε παρακάτω το έτοιμο υπόδειγμα.)

---

Ορίστε πλήρες υπόδειγμα επιστολής απάντησης προς την τράπεζα, σε επίσημο τόνο και διατυπωμένο με βάση το νομοθετικό πλαίσιο (AML, GDPR, Κανονισμοί Τράπεζας της Ελλάδος):

[ΕΠΙΣΗΜΟ ΛΟΓΟΤΥΠΟ ΚΟΙΝΣΕΠ – ΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ]
Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση [Ονομασία ΚοινΣΕπ]
Αρ. ΓΕΜΗ: [αριθμός] – ΑΦΜ: [αριθμός]
Τηλ: [τηλέφωνο] – Email: [email]

Προς:
[Όνομα Τράπεζας]
[Υποκατάστημα / Τμήμα Κανονιστικής Συμμόρφωσης ή Εξυπηρέτησης]
Υπόψη: Υπευθύνου Λογαριασμού ή DPO

Θέμα: Αντίρρηση σε αιτούμενα δικαιολογητικά μη υποχρέων προσώπων – Προστασία Προσωπικών Δεδομένων

Αξιότιμοι/ες,

Σε συνέχεια της επικοινωνίας μας και του αιτήματός σας για υποβολή εκκαθαριστικού σημειώματος και φωτοτυπίας ταυτότητας των απλών μελών της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησής μας, σας ενημερώνουμε τα εξής:

1. Η επιχείρησή μας συμμορφώνεται πλήρως με τις διατάξεις του Ν. 4557/2018, όπως ισχύει, και έχει δηλώσει κανονικά τους πραγματικούς δικαιούχους (αν υπάρχουν) στο Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων του Γ.Ε.ΜΗ., με βάση την οδηγία (ΕΕ) 2015/849 και τις οδηγίες της Τράπεζας της Ελλάδος.
2. Στην παρούσα φάση, κανένα φυσικό πρόσωπο-μέλος δεν κατέχει ποσοστό άνω του 25% των μεριδίων ή των ψήφων, ούτε μετέχει στη διαχείριση ή διοίκηση, πλην των ήδη δηλωμένων νομίμων εκπροσώπων και διαχειριστών, των οποίων τα στοιχεία ταυτοποίησης έχουν προσκομιστεί.
3. Ως εκ τούτου, η απαίτηση για υποβολή εκκαθαριστικών σημειωμάτων και ταυτοτήτων απλών μελών χωρίς διαχειριστικό ή ιδιοκτησιακό έλεγχο, αντιβαίνει:

• στις διατάξεις του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (GDPR) [Κανονισμός ΕΕ 2016/679],
• στην Αρχή Αναλογικότητας ως προς την αρχή της ελαχιστοποίησης των δεδομένων (άρθρο 5 παρ. 1),
• και δεν συνάδει με τις υποχρεώσεις της επιχείρησης στο πλαίσιο του θεσμικού της τύπου και της νομικής της μορφής.

Για λόγους νομικής διασφάλισης των μελών μας και διαφύλαξης των προσωπικών τους δεδομένων, δεν είναι εφικτή η ικανοποίηση του συγκεκριμένου αιτήματος, εκτός εάν μας παρασχεθεί γραπτώς:

• το σχετικό νομοθετικό ή κανονιστικό έρεισμα (νόμος ή εγκύκλιος),
• και η αιτιολογημένη αναφορά στο είδος και την αναγκαιότητα της επεξεργασίας που επιχειρείται.

Παραμένουμε στη διάθεσή σας για κάθε συνεργασία στο πλαίσιο της ισχύουσας νομοθεσίας.

Με εκτίμηση,
Για την ΚΟΙΝΣΕΠ [Ονομασία]
Ο/Η Νόμιμος Εκπρόσωπος
[Ονοματεπώνυμο – Υπογραφή]

---

Προστασία, Διαφάνεια και Νομιμότητα: Οι Αρχές της Κ.Αλ.Ο.

Η υπέρμετρη επέκταση των ελέγχων και η αδιάκριτη απαίτηση στοιχείων δεν πρέπει να γίνονται ανεκτές από φορείς της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας. Η ΚοινΣΕπ δεν είναι εταιρεία κερδοσκοπικού χαρακτήρα με επενδυτικά συμφέροντα ή μέτοχους – είναι συλλογικός φορέας κοινωνικής δράσης.

Η συμμόρφωση στους τραπεζικούς κανόνες δεν συνεπάγεται παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών – ούτε μπορεί η ασάφεια των εσωτερικών πολιτικών των τραπεζών να επιβληθεί ως υποχρεωτικός νόμος.

Η Κοινωνική Οικονομία απαιτεί σεβασμό, γνώση του θεσμικού της χαρακτήρα και συνεργασία σε ισότιμη βάση με τους οικονομικούς θεσμούς. Με νομική τεκμηρίωση, σταθερή επιχειρηματολογία και θεσμική εκπροσώπηση, οι ΚοινΣΕπ μπορούν και οφείλουν να προστατεύουν τα μέλη τους, τηρώντας τη νομιμότητα και ενδυναμώνοντας τον ρόλο τους στη σύγχρονη κοινωνία.

Τράπεζες