---

Η ιστοσελίδα koinsep.org αποτελεί μια πλατφόρμα ενημέρωσης και υποστήριξης για Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ) και φορείς της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στην Ελλάδα. Παρέχει πληροφορίες για την ίδρυση και διαχείριση ΚοινΣΕπ, όπως οδηγούς, νέα για επιδοτήσεις, νομικές και φορολογικές συμβουλές, καθώς και επικαιροποιημένα θέματα για τη λειτουργία τους. Απευθύνεται σε επαγγελματίες και πολίτες που επιθυμούν να συμβάλλουν στην κοινωνική οικονομία, ενισχύοντας την τοπική ανάπτυξη και τις κοινωνικές δράσεις και λειτουργει μέχρι σήμερα ανελλιπώς από το 2012

---

Εάν αποφασίσετε την δημιουργία της δικής σας ΚοινΣΕπ και έχετε μια καλή ιδέα που πληροί τα κριτήρια του νόμου 4430/2016 ελάτε σε επαφή μαζί μας από εδώ για να σας βοηθήσουμε με την 12χρονη εμπειρία μας στον τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας και στην Δημιουργία άνω των 730 Επιτυχημένων ΚοινΣΕπ

---

Οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ) δεν είναι απλά ένα ακόμα νομικό σχήμα. Είναι ένας ζωντανός οργανισμός κοινωνικής και οικονομικής αλληλεγγύης που στοχεύει στη δημιουργία συλλογικού οφέλους, στην ένταξη ευάλωτων ομάδων και στην ενεργοποίηση των τοπικών κοινωνιών. Ωστόσο, πέρα από την κοινωνική τους αποστολή, οι ΚοινΣΕπ καλούνται να λειτουργήσουν με τρόπο βιώσιμο, ώστε να συνεχίσουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, να εξασφαλίσουν την εργασία των μελών τους και να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους απέναντι στο Δημόσιο και στην Πολιτεία.

Για τον σκοπό αυτό, η ελληνική νομοθεσία, μέσω του Νόμου 4430/2016, θεσπίζει συγκεκριμένα υποχρεωτικά κριτήρια βιωσιμότητας, τα οποία κάθε ΚοινΣΕπ οφείλει να πληροί προκειμένου να παραμείνει ενεργή στο Μητρώο Φορέων Κ.ΑΛ.Ο. και να έχει πρόσβαση σε προγράμματα χρηματοδότησης, απαλλαγές ή προνομιακές συμβάσεις. Αυτά τα κριτήρια δεν είναι απλά αριθμοί ή ποσοστά: είναι ενδείξεις ότι μια ΚοινΣΕπ έχει κατορθώσει να βρει τη θέση της στην αγορά, να δημιουργήσει απασχόληση, να λειτουργεί με διαφάνεια και να παράγει κοινωνικό αποτέλεσμα.

Σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε με σαφήνεια ποια είναι τα υποχρεωτικά κριτήρια βιωσιμότητας, γιατί έχουν σημασία, αλλά κυρίως πώς μπορούν οι ΚοινΣΕπ να τα πετύχουν στην πράξη. Γιατί η συμμόρφωση δεν είναι μόνο υποχρέωση – είναι το κλειδί για την επιβίωση και την ανάπτυξη κάθε κοινωνικής επιχείρησης.

Τα υποχρεωτικά κριτήρια βιωσιμότητας, όπως προβλέπονται στο άρθρο 11 του Ν. 4430/2016, είναι το φίλτρο μέσα από το οποίο η Πολιτεία διασφαλίζει ότι οι ΚοινΣΕπ δεν είναι “σφραγίδες”, αλλά ζωντανοί, ενεργοί κοινωνικοί οργανισμοί.

Σκοπός του παρόντος οδηγού είναι να:

• Αναλύσει διεξοδικά τα υποχρεωτικά κριτήρια
• Παρουσιάσει πρακτικά εργαλεία (πίνακες, checklist)
• Δώσει συμβουλές συμμόρφωσης και παραδείγματα
• Ενισχύσει τη στρατηγική των ΚοινΣΕπ για μακροχρόνια λειτουργία

⚖️ Τα 3 Υποχρεωτικά Κριτήρια Βιωσιμότητας (Ν.4430/2016, άρθρο 11)

✅ 1. Υποβολή Ισολογισμού και Κατάστασης Αποτελεσμάτων Χρήσης

Τι σημαίνει:
Κάθε ΚοινΣΕπ πρέπει, εντός 6 μηνών από τη λήξη του οικονομικού έτους, να υποβάλλει μέσω gov.gr στο Μητρώο Κ.ΑΛ.Ο.:

• Ισολογισμό (κατάσταση περιουσιακής εικόνας)
• Κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης (έσοδα, έξοδα, καθαρό αποτέλεσμα)

Σκοπός:
Εξασφαλίζεται η διαφάνεια, η λογοδοσία και η αξιολόγηση της οικονομικής εικόνας της επιχείρησης.

Κίνδυνοι αν δεν υποβληθεί:

• Δεν θεωρείται βιώσιμη η ΚοινΣΕπ
• Ενεργοποιούνται ποινές (ειδοποίηση, διαγραφή, απώλεια πρόσβασης σε χρηματοδοτήσεις)

✅ 2. Κατανομή τουλάχιστον 25% του Κύκλου Εργασιών σε Αμοιβές

Τι σημαίνει:
Η ΚοινΣΕπ πρέπει να αποδείξει ότι τουλάχιστον το 25% του ετήσιου κύκλου εργασιών (εσόδων) καταναλώθηκε για:

• Μισθοδοσία εργαζομένων
• Αμοιβές μελών (π.χ. μέσω εξαρτημένης σχέσης ή εργοσήμου)
• Συμβάσεις παροχής υπηρεσιών όπου τεκμαίρεται εργασιακή σχέση

Γιατί είναι κρίσιμο:
Αποτελεί το βασικό κριτήριο κοινωνικής επίδρασης – αποδεικνύει ότι η ΚοινΣΕπ δημιουργεί δουλειές και όχι απλά “τιμολόγια”.

✅ 3. Διατήρηση του Ελάχιστου Αριθμού Μελών

Κατά ελάχιστο απαιτούνται:

• 5 μέλη για ΚοινΣΕπ Συλλογικού και Παραγωγικού Σκοπού
• 7 μέλη για ΚοινΣΕπ Ένταξης Ευπαθών Ομάδων

Εάν μειωθεί:
Η ΚοινΣΕπ έχει 3 μήνες διορία να επαναφέρει τον αριθμό. Σε αντίθετη περίπτωση, χαρακτηρίζεται μη βιώσιμη.

🛠️ Πίνακας Υπολογισμού Κριτηρίου 25% Μισθοδοσίας

💡 Σημείωση: Η ΚοινΣΕπ μπορεί να συνυπολογίσει εργοδοτικές εισφορές, αποδοχές εργαζομένων πλήρους και μερικής απασχόλησης, εργόσημα και ασφαλισμένα τιμολόγια μελών (εφόσον είναι ουσιώδεις και συνεχείς παροχές).

📋 Checklist Συμμόρφωσης με τα Κριτήρια Βιωσιμότητας

🧠 Στρατηγικές και Καλές Πρακτικές για Επίτευξη Βιωσιμότητας

• Καταγραφή εσόδων-εξόδων σε real time με ηλεκτρονικό λογιστικό πρόγραμμα
• Προϋπολογισμός χρήσης με προβλεπόμενο μισθολογικό κόστος >25%
• Ενεργοποίηση μελών με εσωτερικές εκπαιδεύσεις και συμμετοχή σε δράσεις
• Ανάπτυξη εσόδων μέσα από νέες υπηρεσίες ή συνεργασίες
• Έλεγχος κόστους λειτουργίας για αύξηση καθαρού αποτελέσματος
• Αναζήτηση επιδοτούμενων θέσεων εργασίας (π.χ. ΟΑΕΔ, ΕΣΠΑ)

📉 Συνέπειες Μη Συμμόρφωσης

Εάν μια ΚοινΣΕπ δεν πληροί έστω και ένα από τα τρία κριτήρια, τότε:

• Λαμβάνει ειδοποίηση από την Υπηρεσία Μητρώου
• Υποχρεούται να υποβάλει Σχέδιο Εξυγίανσης
• Μπορεί να χαρακτηριστεί μη βιώσιμη
• Μπορεί να διαγραφεί από το Μητρώο Κ.ΑΛ.Ο.
• Δεν μπορεί να λάβει χρηματοδότηση από δράσεις Κ.ΑΛ.Ο. ή ΕΣΠΑ

Τι Συμβαίνει αν δεν πληρούνται τα Κριτήρια

Εάν η ΚοινΣΕπ δεν πληροί έστω και ένα από τα παραπάνω κριτήρια, το Υπουργείο μπορεί:

• να την χαρακτηρίσει μη βιώσιμη
• να ζητήσει σχέδιο εξυγίανσης
• ή να προβεί σε διαγραφή από το Μητρώο, με αποτέλεσμα την απώλεια της νομικής μορφής και των προνομίων.

Συνεπώς, τα κριτήρια βιωσιμότητας δεν είναι τυπικές υποχρεώσεις αλλά μηχανισμός επιβίωσης.

Επιπλέον Συμβουλές για Βιωσιμότητα στην Πράξη

• Οικονομικός Προγραμματισμός: Από την αρχή κάθε χρήσης, προβλέπουμε έσοδα, έξοδα και μισθοδοσία, ώστε να έχουμε πλήρη εικόνα.
• Ενδυνάμωση Μελών: Η ενεργός συμμετοχή των μελών σε δραστηριότητες και αποφάσεις ενισχύει τη συνοχή και την παραμονή τους.
• Διαρκής Εκπαίδευση: Τα μέλη πρέπει να ενημερώνονται για τα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις και τις δυνατότητες της ΚοινΣΕπ.
• Χρήση εργαλείων και προτύπων: Ένα τυποποιημένο business plan, ένας πίνακας ελέγχου εσόδων-εξόδων και ένα σύστημα παρακολούθησης της μισθοδοσίας είναι σωτήρια εργαλεία.

Η Βιωσιμότητα δεν είναι εμπόδιο – Είναι η Πύλη προς την Ανάπτυξη

Τα υποχρεωτικά κριτήρια βιωσιμότητας για μια ΚοινΣΕπ δεν είναι τιμωρητικά. Είναι ένα αναγκαίο φίλτρο αξιοπιστίας και λειτουργικότητας. Μια ΚοινΣΕπ που τα πληροί:

• Αποδεικνύει τη σοβαρότητα και τη διαφάνεια της λειτουργίας της
• Αποκτά πρόσβαση σε προγράμματα, συνεργασίες και αναγνώριση
• Κερδίζει την εμπιστοσύνη των εταίρων, της κοινότητας και του κράτους

Στον χώρο της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, η συμμόρφωση με τα κριτήρια είναι το θεμέλιο της μακροχρόνιας ανθεκτικότητας. Και όσο πιο καλά προετοιμασμένη είναι μια ΚοινΣΕπ, τόσο πιο έτοιμη είναι να διανύσει τη διαδρομή της επιτυχίας, της κοινωνικής προσφοράς και της πραγματικής αλλαγής.

Η βιωσιμότητα μιας ΚοινΣΕπ δεν είναι μόνο αριθμοί, ισολογισμοί και ποσοστά. Είναι ο καθρέφτης της αληθινής κοινωνικής αποστολής της. Είναι η απόδειξη ότι η Κοινωνική Οικονομία μπορεί να είναι και κοινωνική και οικονομική ταυτόχρονα. Είναι ο τρόπος με τον οποίο κάθε ΚοινΣΕπ αποδεικνύει ότι στέκεται στα πόδια της, δημιουργεί θέσεις εργασίας, παράγει κοινωνικό αντίκτυπο και τιμά τις αξίες της συμμετοχής, της διαφάνειας και της συνεργασίας.

Πετυχαίνοντας τα υποχρεωτικά κριτήρια, κάθε ΚοινΣΕπ αποκτά το εισιτήριο για σταθερή πορεία, για πρόσβαση σε ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα, αλλά και για κάτι πολύ πιο βαθύ: την εμπιστοσύνη της κοινωνίας και των εταίρων της.

Σε έναν κόσμο όπου τα πάντα αλλάζουν, η βιωσιμότητα δεν είναι ο στόχος – είναι η αφετηρία. Και κάθε ΚοινΣΕπ που το κατανοεί, έχει ήδη κερδίσει το πιο σημαντικό στοίχημα.

Η Κοινωνική Οικονομία στην Πράξη