Μικροπιστώσεις για επιχειρηματικά σχέδια ακόμη και σε ανέργους


Εάν αποφασίσετε την δημιουργία της δικής σας ΚοινΣΕπ και έχετε μια καλή ιδέα που πληροί τα κριτήρια του νόμου 4430/2016 ελάτε σε επαφή μαζί μας από εδώ για να σας βοηθήσουμε με την 10χρονη εμπειρία μας στον τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας και στην Δημιουργία άνω των 620 Επιτυχημένων ΚοινΣΕπ


Η Γεωργία βρέθηκε εκτός αγοράς εργασίας όταν έπειτα από 20 χρόνια δουλειάς απολύθηκε από μεγάλη εμπορική αλυσίδα τροφίμων. «Ηξερα ότι στα 50 ήταν δύσκολο να προσληφθώ από οποιαδήποτε εταιρεία, παρά την εμπειρία που είχα στον χώρο. Παρ’ όλα αυτά έπρεπε να κάνω κάτι για να συνεχίσω τη ζωή μου». Επιστρατεύοντας τη γνώση που είχε από οικογενειακές καταβολές στην παρασκευή χειροποίητων ζυμαρικών, τον θεσμό της κοινωνικής οικονομίας, που της εξασφάλιζε χαμηλή φορολογία και εισφορές και μικρά έξοδα στη λειτουργία μιας επιχείρησης, συνέστησε το 2015 τη δική της επιχείρηση, την «Αμυλιάνθη».

Επόμενο βήμα ήταν ο εξοπλισμός και, φυσικά, η χρηματοδότηση. Απευθύνθηκε τότε στις συστημικές τράπεζες, οι οποίες στο άκουσμα μόνο του είδους της επιχείρησης που είχε ήδη συστήσει –μια κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση– απάντησαν ότι δεν γνώριζαν περί τίνος πρόκειται και σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσαν να τη χρηματοδοτήσουν. Στην περιπλάνησή της στο τραπεζικό σύστημα πέρασε και από την Παγκρήτια Τράπεζα, η οποία είχε ξεκινήσει ήδη τη συνεργασία της με την Action Finance Initiative (AFI), μια μη κερδοσκοπική εταιρεία που έφερε το 2014 στην Ελλάδα τον θεσμό των μικροπιστώσεων, δηλαδή της χορήγησης δανείων έως 10.000 ευρώ σε ανθρώπους που ήθελαν να ξεκινήσουν τη δική τους επιχείρηση αλλά δεν είχαν τα χρήματα.

Σήμερα η Γεωργία, αλλά και πέντε συνεργάτες από το οικογενειακό και το ευρύτερο περιβάλλον, που δουλεύουν μαζί, έχουν ολοκληρώσει την επένδυση και έχουν μετατρέψει την «Αμυλιάνθη» σε μια επιχείρηση μικρή αλλά αναπτυσσόμενη και κυρίως βιώσιμη. Με συγκρατημένη αισιοδοξία περιγράφει πως τον Μάιο ταξίδεψε στη Γαλλία στη μεγαλύτερη έκθεση τροφίμων για να δει πώς λειτουργεί ο ανταγωνισμός. «Ο ανταγωνισμός δεν είναι ένα τέρας. Αυτό που κάνουν οι άλλοι μπορούμε να το κάνουμε και εμείς και ορισμένα μπορούμε και καλύτερα», υποστηρίζει.

Δύο χρόνια μετά τη σύστασή της, η AFI που ξεκίνησε με χρήματα δωρητών, επεκτείνει σταδιακά τη δραστηριότητά της, διευρύνοντας όχι μόνο τους δωρητές, αλλά βάζοντας στο παιχνίδι και τις ίδιες τις συστημικές τράπεζες. Μετά την Παγκρήτια Τράπεζα ακολούθησε η Eurobank και πλέον οι τράπεζες αναγνωρίζουν την ανάγκη να στηρίξουν αυτή τη μορφή επιχειρηματικότητας. Στην προσπάθειά τους να υπερβούν το εμπόδιο της εξατομικευμένης αξιολόγησης, που απαιτεί κάθε μικροπίστωση, προωθούν αυτό το μοντέλο μέσω συνεργασιών με φορείς που μπορούν να υποστηρίξουν τον νέο θεσμό.

Στόχος η ανακούφιση της ανεργίας και η ενίσχυση ανθρώπων που ενώ έχουν τη διάθεση να αναπτύξουν μια επιχειρηματική ιδέα, δεν έχουν είτε τα χρήματα είτε την εμπειρία για την υλοποίησή της.

Η Κατερίνα κάνει εργασίες ανακαίνισης στο φροντιστήριό της

Η δυσπιστία των τραπεζών δεν είχε να κάνει μόνο με τις νεοσύστατες επιχειρήσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Κατερίνα, η οποία στην προσπάθειά της να επεκτείνει το μικρό φροντιστήριο που λειτουργούσε ήδη στην περιοχή της Ηλιούπολης, συνάντησε την άρνηση των τραπεζών να χορηγήσουν ένα μικρό δάνειο της τάξεως των 9.000 ευρώ για την κτιριακή επέκταση, που θα βοηθούσε και στην επέκταση των εκπαιδευτικών εργασιών.

Η AFI όχι μόνο στήριξε την επένδυση, αλλά βοήθησε στη διαμόρφωση του business plan και του marketing plan, αφού το φροντιστήριο προωθεί τον επαγγελματικό προσανατολισμό των παιδιών και των εφήβων, μέσα από συγκεκριμένη μεθοδολογία που έπεισε την AFI ότι η επιχείρηση αξίζει την υποστήριξή της.

Κόντρα στην τάση της εποχής για χρηματοδοτήσεις που έχουν να κάνουν κυρίως με την καινοτομία και την τεχνολογία, οι μικροπιστώσεις στοχεύουν στην υποβοήθηση ανθρώπων όλων των ηλικιών και στην ανάπτυξη ιδεών από κάθε πεδίο ανθρώπινης δραστηριότητας.




Η ιδέα δεν είναι απαραίτητο να είναι περίπλοκη, ούτε φυσικά tech freak. Μπορεί να είναι απλή, όπως ένα φροντιστήριο, ένα νηπιαγωγείο, ένα ιατρείο, ένα κομμωτήριο, ένα καφενείο, ένα εργαστήριο, μια μικρή βιοτεχνία και φυσικά μία ιστοσελίδα. Οι τομείς επίσης καλύπτουν όλο το φάσμα της οικονομίας – αγροτικό τομέα, τουρισμό, μεταποίηση και υπηρεσίες κάθε μορφής. Χρήσιμο είναι να ξεκινάει από μια πραγματική ανάγκη, όπως είναι η ανάγκη κάποιου να εργαστεί.

Αναγκαία προϋπόθεση επίσης να είναι ειλικρινής προσπάθεια και φυσικά να έχει συγκεκριμένη στόχευση, ένα επιχειρηματικό σχέδιο που να διασφαλίσει ότι έχει σοβαρές πιθανότητες να πετύχει και να δημιουργήσει πάνω από μία θέση εργασίας.

Με τις τράπεζες να είναι πλέον ενεργά στο παιχνίδι των μικροπιστώσεων, η δυναμική έχει ενισχυθεί. Η Eurobank υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας με την AFI μέσα στο 2016 και όπως εξηγεί ο κ. Γιώργος Τσιτσίλιας από τη διεύθυνση τραπεζικής μικρών επιχειρήσεων της τράπεζας, «το βασικό κριτήριο για την έγκριση του δανείου είναι η ηθική δέσμευση του επιχειρηματία». Αν και ο έλεγχος της συναλλακτικής συμπεριφοράς είναι μια διαδικασία που ακολουθείται σε όλες τις περιπτώσεις που εξετάζονται, η πιστοδοτική πολιτική και οι αποφάσεις δεν υπαγορεύονται από τις αυστηρές νόρμες του τραπεζικού συστήματος που θα καθιστούσαν απαγορευτική π.χ. τη δανειοδότηση ενός ανέργου, χωρίς μάλιστα εγγυήσεις, όπως την προσημείωση ενός ακινήτου.

Η τράπεζα βλέπει τη συνεργασία της με την AFI ως νέα ευκαιρία που θα της δώσει τη δυνατότητα να επεκτείνει τη δανειοδοτική της πολιτική, αξιοποιώντας τη μεθοδολογία που έχει αναπτύξει η μη κυβερνητική οργάνωση και την εμπειρία σε θέματα μικροπιστώσεων, έναν τομέα άγνωστο μέχρι σήμερα στον παραδοσιακό –συστημικό– πιστωτικό τομέα. Η τράπεζα αποτελεί τον φορέα όχι μόνο για την εκταμίευση του δανείου, στον βαθμό που η AFI δεν διαθέτει τραπεζική άδεια για τη χορήγηση πιστώσεων, αλλά και για την ουσιαστική συμμετοχή της σε κεφάλαια που προορίζονται για μικροδάνεια.




Ο Πάτρικ ανοίγει μαγαζί πώλησης ανταλλακτικών

Η ιστορίες της Γεωργίας και της Κατερίνας δεν είναι οι μόνες. Στην Ελλάδα, δύο χρόνια μετά τη σύστασή της, αλλά ουσιαστικά σε έναν χρόνο λειτουργίας η AFI έχει βοηθήσει 55 επιχειρήσεις με δάνεια 350.000 ευρώ. Μεταξύ αυτών και ο Πάτρικ, ο οποίος εργάστηκε για 20 χρόνια σε μεγάλες αντιπροσωπείες αυτοκινήτων και, όταν απολύθηκε από την τελευταία του δουλειά, θέλησε να ανοίξει τη δική του και να ασχοληθεί με αυτό που γνώρισε καλά, δηλαδή κάτι που είχε να κάνει με το αυτοκίνητο.

Εχοντας εντοπίσει ότι το κενό στην αγορά είναι η συντήρηση των αυτοκινήτων, καθώς οι Ελληνες δεν μπορούν πλέον να αντικαθιστούν με την ίδια ευκολία το παλιό τους αυτοκίνητο, δημιούργησε μια ιστοσελίδα για ανταλλακτικά (partsnetwork) και ένα φυσικό κατάστημα. Οι συστημικές τράπεζες δεν ήταν εκεί για να στηρίξουν την προσπάθειά του, παρά το γεγονός ότι το δάνειο που ζήτησε ήταν μόλις 6.000 ευρώ και ο ίδιος ήταν έμπειρος σε αυτήν την αγορά. Σε συνεργασία με την AFI κατέστρωσε το business plan, με έμφαση στην αξιοποίηση των social media και του Διαδικτύου ως εργαλείου προβολής. «Η ανάλυση δεν ήταν απλή. Πολλές προσωπικές ερωτήσεις, μιας και και η δόση του δανείου μου δεν μπορούσε να ξεπερνά τα 150 ευρώ τον μήνα, αλλά και ένα worst case scenario», που έπρεπε να προβλεφθεί, καθώς είχε οικογένεια. Στη swοt ανάλυση ως χειρότερο σενάριο έβαλαν το ενδεχόμενο να χτυπήσει με τη μηχανή του. Ευτυχώς αυτό δεν έγινε. Ηρθαν τα capital controls, αλλά ακόμη και έτσι η ανάλυση είχε λάβει υπ’ όψιν της το δυσμενές σενάριο. Οι συμβουλευτικές υπηρεσίες που προσφέρει η AFI, όπως εξηγεί ο Πάτρικ, «αποτελούν σημαντική παράμετρο της όλης διαδικασίας, αφού λειτουργεί ουσιαστικά ως εγγυητής». Η αγορά δεν είναι εύκολη, εξηγεί, και απαιτεί πολλές ώρες προσωπικής δουλειάς. Σήμερα, έπειτα από αρκετούς μήνες, διαπιστώνει ότι χρειάζεται ένα δεύτερο άτομο να τον βοηθάει και απευθύνθηκε στον ΟΑΕΔ για να προσλάβει έναν υπάλληλο.




Οι συμβουλευτικές υπηρεσίες, προκειμένου κάποιος να υλοποιήσει την επιχειρηματική του ιδέα, είναι αυτό που διαφοροποιεί τη φιλοσοφία των μικροπιστώσεων. Η παραγωγή ενός προϊόντος ή η διάθεση μιας υπηρεσίας, η οικονομική ανάλυση και τα βήματα μέχρι το προϊόν να φθάσει στην αγορά αποτελούν ίσως το πιο σημαντικό κομμάτι στην επιτυχία του θεσμού των μικροπιστώσεων.

Οι υποψήφιοι επιχειρηματίες στηρίζονται από ένα δίκτυο εξειδικευμένων συμβούλων

Οι μικροπιστώσεις αποτελούν έναν ιδιαίτερα διαδεδομένο θεσμό στην Ευρώπη με διαφορετικά μοντέλα λειτουργίας σε κάθε χώρα. Εκτός από τη γαλλική Adie, που σε πρώτη φάση αναπτύχθηκε εξωτραπεζικά, προσελκύοντας στη συνέχεια το ενδιαφέρον των τραπεζών, στην Ευρώπη ξεχωρίζει το ισπανικό μοντέλο, που αναπτύχθηκε εσωτερικά με την επωνυμία MicroBank από την ίδια την Caixa, η οποία υπέγραψε πρόσφατα συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την παροχή χρηματοδότησης ύψους 100 εκατ. ευρώ. Η διάδοση άλλωστε του θεσμού των μικροπιστώσεων στην Ευρώπη είναι ραγδαία και σύμφωνα με τον επικεφαλής της διεύθυνσης τραπεζικής μικρών επιχειρήσεων της Eurobank Γιώργο Τσιτσίλια, δεν είναι τυχαίο ότι στο πλαίσιο της ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας υπάρχει πρόβλεψη για την παροχή εγγυήσεων, που θα χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση παρόμοιων πρωτοβουλιών.

Από την πλευρά της AFI, η Αναστασία Τσίλογλου εξηγεί ότι εκτός από την πρόσβαση στη χρηματοδότηση με δάνεια έως 10.000 ευρώ, αυτό που διαφοροποιεί τη φιλοσοφία των μικροπιστώσεων, είναι η στήριξη των ανθρώπων να υλοποιήσουν την επιχειρηματική τους ιδέα. «Στόχος είναι να βοηθήσουμε ανθρώπους και να ενισχύσουμε επιχειρηματικές ιδέες που θα δημιουργήσουν πάνω από μία θέση εργασίας και οι προτάσεις που έχουμε δανειοδοτήσει μέχρι σήμερα επιβεβαιώνουν αυτή την προσέγγιση, δημιουργώντας 100 θέσεις εργασίας».




Η πρόσφατη συνεργασία με τον ιδιωτικά χρηματοδοτούμενο μη κερδοσκοπικό οργανισμό The People\’Trust που μπορεί να επεκτείνει το σκέλος της δανειοδότησης με πρόσθετη χρηματοδοτική στήριξη με τη μορφή δωρεάς, διευρύνει τις δυνατότητες της AFI. Από την πλευρά του επίσης νεοσύστατου φορέα The People\’Trust, ο Πολ Κίντνερ υπογραμμίζει ότι το κομμάτι της δωρεάς, που μπορεί να φτάσει έως τα 10.000 ευρώ, απευθύνεται κυρίως σε ευπαθείς κατηγορίες ανθρώπων και συνδυάζεται με τη χρηματοδοτική στήριξη της AFI (συνολικά δηλαδή έως 20.000 ευρώ) για την ενίσχυση μιας επιχειρηματικής ιδέας. Μοναδικός στόχος η ανακούφιση της ανεργίας, η δημιουργία θέσεων εργασίας μέσα από βιώσιμες δραστηριότητες και ο περιορισμός του brain drain.

Η φιλοσοφία των μικροπιστώσεων δεν εξαντλείται στην παροχή ενός κεφαλαίου κίνησης. Επεκτείνεται σύμφωνα με την κ. Τσίλογλου στο καθοριστικό βήμα «της καθοδήγησης του υποψήφιου επιχειρηματία μέσα από ένα δίκτυο στελεχών που προσφέρουν την υποστήριξή τους με νομικές, οικονομικές συμβουλές, με στόχο να τον κατευθύνουν σε σωστές επιχειρηματικές επιλογές, να τον βοηθήσουν να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα της πρότασής του, να του προτείνουν λύσεις και γιατί όχι να τον αποθαρρύνουν ή να τον αποτρέψουν σε σχέση με λάθος επιλογές». Στο δυναμικό της, για την εκπλήρωση αυτού του στόχου, που αποτελεί το πιο κρίσιμο ίσως σκέλος της δραστηριότητας της μη κυβερνητικής οργάνωσης, έχει αναπτύξει ένα δίκτυο 40 στελεχών επιχειρήσεων, που προσφέρουν εθελοντικά τις υπηρεσίες τους.

http://www.kathimerini.gr