Ο αόρατος κόσμος εργαζομένων στην Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία


Εάν αποφασίσετε την δημιουργία της δικής σας ΚοινΣΕπ και έχετε μια καλή ιδέα που πληροί τα κριτήρια του νόμου 4430/2016 ελάτε σε επαφή μαζί μας από εδώ για να σας βοηθήσουμε με την 10χρονη εμπειρία μας στον τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας και στην Δημιουργία άνω των 620 Επιτυχημένων ΚοινΣΕπ


Στις αρχές Απριλίου ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση μια σειρά μέτρων υποτυπώδους στήριξης για επιχειρήσεις, επαγγελματίες και εργαζoμένους λόγω της κατάστασης που έχουν επιφέρει οι κρατικές πολιτικές πρόληψης της περαιτέρω εξάπλωσης και αντιμετώπισης της πανδημίας.

Εναν μήνα μετά, αναζητώντας κανείς την επικαιροποιημένη λίστα των επιχειρήσεων που ενισχύονται από τα μέτρα, θα αντιληφθεί ότι η πλειονότητα των φορέων Κ.ΑΛ.Ο. αποκλείονται από τα μέτρα ενίσχυσης.

Βάσει της «Εκθεσης για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία στην Ελλάδα» έως το 2018, ο εκτιμώμενος αριθμός των εγχειρημάτων Κ.ΑΛ.Ο. ανέρχεται στα 1.236-1.536.

Το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών των εγχειρημάτων αφορά τυπικές νομικές μορφές που δραστηριοποιούνται στην εναλλακτική οικονομία. Αυτό σημαίνει ότι στο συγκεκριμένο εργασιακό πεδίο απασχολούνται πάρα πολλοί εργαζόμενοι, εκ των οποίων αρκετοί και αρκετές ανήκουν σε ευάλωτες και ευπαθείς κοινωνικές ομάδες του πληθυσμού.

Επιπλέον, σύμφωνα με τον νόμο (Ν. 4430/16) οι μορφές αυτές επιχειρηματικής δραστηριότητας διαφέρουν δομικά από τις συμβατικές επιχειρήσεις, γιατί το πλεόνασμα των δραστηριοτήτων τους δεν συσσωρεύεται, αλλά αντίθετα επενδύεται σε νέες θέσεις εργασίας και δραστηριότητες συλλογικής και κοινωνικής ωφέλειας.

Ειδικότερα, αν θέλαμε να ορίσουμε την Κ.ΑΛ.Ο. με δυο λόγια, θα την ορίζαμε σαν ένα πρωτόλειο εναλλακτικό οικοσύστημα το οποίο περιλαμβάνει τομείς οικονομικών δραστηριοτήτων στο πεδίο της παραγωγής, των υπηρεσιών και της κατανάλωσης. Πρόκειται δηλαδή για μία αυτοδιαχειριζόμενη αμεσοδημοκρατική αλυσίδα που εστιάζει στις ίδιες τις ανάγκες των ανθρώπων και όχι στο κέρδος. Υπό αυτό το πρίσμα η Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία είναι ένας χώρος αυτονομίας. Τα εγχειρήματα που συμμετέχουν σε αυτήν, στην πλειονότητά τους, δεν ζητάνε από το κράτος να τα στήσει ή να τα διατηρήσει.

Σε αντίθεση με το παρελθόν, όταν η εξάρτηση των συνεταιρισμών από τις κρατικές πολιτικές επέφερε τον εκφυλισμό τους, σήμερα η Κ.ΑΛ.Ο. φέρνει στο προσκήνιο μία διαφορετική οπτική της οικονομίας και του τρόπου οργάνωσης των εργασιακών σχέσεων που τη διαφοροποιεί ως κοινωνική διεργασία.

Ωστόσο, το γεγονός ότι τα εγχειρήματα της Κ.ΑΛ.Ο. δεν είναι κρατικοδίαιτα δεν σημαίνει ότι πρέπει να αφεθούν έρμαια της επώδυνης συγκυρίας. Χρειάζεται να ληφθούν ειδικά μέτρα προστασίας σε όλους τους τομείς που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της εναλλακτικής αυτής οικονομίας. Αντίθετα, τα αυτοσχέδια -και εν πολλοίς ανοργάνωτα- προληπτικά κυβερνητικά μέτρα πλήττουν ιδιαίτερα σκληρά τους εργαζόμενους στις επιχειρήσεις της Κ.ΑΛ.Ο. -όπως και τους εργαζόμενους πολλών άλλων κλάδων.

Πιο συγκεκριμένα: παρότι οι φορείς Κ.ΑΛ.Ο. είναι επιχειρήσεις, με τα χαρακτηριστικά ειδικού σκοπού και κοινωνικής προσφοράς που αναφέρθηκαν εν συντομία προηγουμένως, και παρότι οι περισσότερες έχουν κλείσει με κρατική εντολή λόγω της πανδημίας, το αρμόδιο υπουργείο τις αποκλείει από την αποζημίωση ειδικού σκοπού για την ενίσχυση των επιχειρήσεων. Το γεγονός αυτό φέρνει σε αδιέξοδο τις συνεργατικές επιχειρήσεις αλλά και τους ίδιους τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες σε αυτές, καταργώντας με αυτόν τον τρόπο το δικαίωμα στην εργασία με αξιοπρέπεια, που είναι στόχος όλων των εγχειρημάτων Κ.ΑΛ.Ο.

Βαγγέλης Γκαγκέλης {πηγή}
Υποψήφιος διδάκτορας του τμήματος Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ