Εάν αποφασίσετε την δημιουργία της δικής σας ΚοινΣΕπ και έχετε μια καλή ιδέα που πληροί τα κριτήρια του νόμου 4430/2016 ελάτε σε επαφή μαζί μας από εδώ για να σας βοηθήσουμε με την 10χρονη εμπειρία μας στον τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας και στην Δημιουργία άνω των 620 Επιτυχημένων ΚοινΣΕπ
«Όλα ξεκινούν από την παιδεία», ακούμε συχνά να λένε. Εδώ λοιπόν μία νέα αξιόλογη προσπάθεια για το πρώτο συνεργατικό Δημοκρατικό σχολείο στην Ελλάδα που αξίζει τη στήριξη όλων μας!: Το Δημοκρατικό σχολείο του Βουνού, “Ataxia School”- Kοιν.Σ.Επ στο Δίστομο, φέρει την κουλτούρα και τον φρέσκο αέρα των βουνών μας και των τόπων μας. Φέρει ένα μήνυμα αποκέντρωσης, βασισμένης στις αξίες της κοινότητας, με τις πρόσωπο-με-πρόσωπο σχέσεις, της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, της ισότητας και της Δημοκρατίας των Κοινών, προσαρμοσμένης όμως στις ανάγκες του σήμερα.
Για μια παιδική ηλικία με ζωντανό παρόν και ανοιχτό μελλον
«Τα παιδιά ανήκουν στις λεγόμενες ομάδες χωρίς φωνή ή στις φιμωμένες ομάδες (muted groups). Στόχος μας είναι φωτίσουμε το παρόν της παιδικής ηλικίας, χωρίς ενήλικες ματαιοδοξίες»
Ποια η διαφορά λοιπόν ενός Δημοκρατικού σχολείου από τα διάφορα εναλλακτικά, παιδοκεντρικά σχολεία; Τα Δημοκρατικά σχολεία αν και από κάθε άποψη παιδοκεντρικά είναι δυστυχώς και εναλλακτικά μιας και δεν ζούμε σε μια πραγματική Δημοκρατία των πολλών, αλλά ουσιαστικά σε μια αντιπροσωπευτική δημοκρατία των λίγων.
Η αντιπροσωπευτική αυτή «ολιγαρχία» κατά τον Καστοριάδη, μέσω της οργάνωσης του ιεραρχικού της μοντέλου (εκλογικό σύστημα, δημόσια διοίκηση, συνδικαλισμός, παραγωγική διαδικασία, εργασία) οδηγεί αναπόφευκτα στον ουσιαστικό αποκλεισμό του πολίτη από το κοινωνικό-πολιτικό-οικονομικό «γίγνεσθαι», ενώ η έννοια της συμμετοχής στα κοινά αποκτά μία μάλλον μεταφυσική υφή για τον μέσο πολίτη της καθημερινότητας.
Και δεν φτάνει μόνο αυτό… κάπου κατά τη διαδικασία της αντιπροσώπευσης, χάνεται όχι απλώς και μόνο η πραγματική γενική βούληση των πολιτών, αλλά και η πιθανή γνώμη μίας μειοψηφίας, αφού η δημοκρατία όπως μας την μάθανε από τα παιδικά μας χρόνια δεν προάγεται μέσω μία ωφέλιμης σύνθεσης ή μιας ανάδειξης του διαφορετικού, αλλά από μία συμβατική πλειοψηφία.
Η διαδικασία αποξένωσης από τον κόσμο όμως ξεκινά από την παιδική ηλικία. Ο Μαρξ μιλούσε για αλλοτρίωση των ανθρώπων από την ανθρώπινη φύση τους ως συνέπεια ενός μηχανοποιημένου τρόπου παραγωγής που δεν καθορίζεται από τους ίδιους. Με τον ίδιο τρόπο και οι μαθητές εισάγονται στο σημερινό σχολείο και αυτομάτως τους αφαιρείται η δυνατότητα να αναπτύξουν ελεύθερα τα ταλέντα και τις πηγαίες ικανότητες τους, αφού τους στερείται ακόμη και το ελάχιστο δικαίωμα να έχουν λόγο στον προγραμματισμό και στην οργάνωση της μαθησιακής διαδικασίας. Μιας μαθησιακής διαδικασίας η οποία είναι ξένη ως προς τη βιωματική πραγματικότητα του παιδιού.
Με αυτόν τον τρόπο το παιδί αποξενώνεται και από το προϊόν της εργασίας του, αφού αυτό δεν είναι προσωπική του επιλογή αλλά και από την ίδια την πράξη παραγωγής (η οποία συντελείται διεκπεραιωτικά-μηχανοποιημένα) με τελικό αποτέλεσμα την ολοκληρωτική αποξένωση του μαθητή από τον ίδιο του τον εαυτό και από την ολοκληρωτική του παραίτηση από τα πραγματικά θέλω του. Τέλος, το βαθμοθηρικό σύστημα, οδηγεί τους πιο ανταγωνιστικούς μαθητές στην αποξένωση ακόμη και από τους ίδιους τους, τους συμμαθητές.
Έτσι το όραμα ενός δημοκρατικού σχολείου επεκτείνεται πέρα από τη βελτίωση του σχολικού κλίματος, των μεθοδολογιών διδασκαλίας, της προσωπικής και γνωστικής ανάπτυξης των παιδιών, στη δημοκρατία ως πράξη, στη γνώση του πραγματικού κόσμου των κοινωνικών και εκπαιδευτικών ανισοτήτων, στη διερευνητική από κοινού μάθηση και στη συνεχή αμφισβήτηση.
Λειτουργούν λοιπόν σήμερα τα σχολεία δημοκρατικά; Δυστυχώς, όχι. Ενώ η δημοκρατία τονίζει τη συνεργασία μεταξύ των ανθρώπων, τα περισσότερα σχολεία έχουν προωθήσει τον ανταγωνισμό. Ενώ η δημοκρατία εξαρτάται από την υπεράσπιση του κοινού καλού, τα σχολεία κυριαρχούνται από πολιτικά προγράμματα που επιβάλλονται από τα πάνω, αντανακλώντας τους εκάστοτε πολιτικο-οικονομικούς στόχους. Ενώ στη δημοκρατία άτομο και σύνολο έχουν κοινά συμφέροντα, στο σχολείο τονίζεται με κάθε τρόπο μια μονοδιάστατη ατομικότητα, που βασίζεται αποκλειστικά στο ατομικό συμφέρον με επιφανειακούς όρους κόστους-οφέλους. Ενώ η δημοκρατία υποστηρίζει τη διαφοροποίηση, τα περισσότερα σχολεία προωθούν μια ενιαία μετρήσιμη εικόνα, πάνω σ’ ένα αυθαίρετο καθολικό πρότυπο του καλού παιδιού-μαθητή.
Πολιτικός γρίφος. Είναι δυνατόν σε μια τέτοια ετερόνομη κοινωνία, να καρπίσει ένας αυτόνομος θεσμός; Ένα Δημοκρατικό σχολείο;
Δεν τρέφουμε αυταπάτες… αλλά είναι μια δράση σε κάθε περίπτωση, η οποία θα ψάχνει τη συν-άρθρωση της με άλλες.
ΤΙ «ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ» ΘΕΛΟΥΜΕ;
Είμαστε τελικά τόσο κακοί όσο νομίζουμε; Θα έχουμε παντοτινά την ανάγκη ενός Λεβιάθαν που θα πρέπει να συγκρατεί ένα παραδομένο στο θυμικό πλήθος; Η ανθρώπινη συμπεριφορά, κλινικά αποδεδειγμένα και πλέον με τη βούλα των νευροεπιστημών που μιλούν για πλαστικότητα του εγκεφάλου, αλλά και σύμφωνα με τις θεωρήσεις των ανθρωπολόγων παρουσιάζει τεράστια ευελιξία και πολυπλοκότητα.
Σε αντίθεση με άλλα ζωικά είδη που η συμπεριφορά τους είναι σχετικά δύσκαμπτη, μονότονη και αυτοματοποιημένη, ο άνθρωπος ως κοινωνικό ον εξελίχθηκε, εξελίσσεται και συνδιαμορφώνεται παράλληλα με το κοινωνικό-πολιτισμικό του περιβάλλον. Η πολιτισμική δημιουργικότητα των ανθρώπων έχει ξεπεράσει τα γονίδια σε ταχύτητα και η προθετικότητα που την χαρακτηρίζει, παίρνει πλέον σαφές προβάδισμα της τυχαιότητας των γονιδιακών μεταλλάξεων.
Ο άνθρωπος από τη φύση του φαίνεται να μην είναι ούτε καλός, ούτε κακός αλλά oν κοινωνικό, προορισμένο να ζει με άλλους. Το τι θεωρείται καλό ή κακό φαίνεται να το καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό οι αξίες που προκρίνονται σε κάθε ιστορική εποχή . Η πολιτισμική πορεία του άνθρωπου έκανε το είδος μας, μοναδικό στο να συλλογίζεται το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του με ευρεία τη δυνατότητα αυτοβελτίωσης και ξεπεράσματος ακόμη και της ίδιας του, της βιολογικής φύσης.
Είναι εξαιρετικής σημασίας να κατανοήσουμε ότι το ερώτημα αν ο άνθρωπος έχει φυσική προδιάθεση προς την κακία ή την καλοσύνη, είναι παραπλανητικό και έχει χρησιμοποιηθεί για να νομιμοποιήσει διάφορα δόγματα, όπως προσφάτως αυτό της κοινωνιοβιολογίας που θέτουν τον άνθρωπο έρμαιο των «άγριων» ενστίκτων του. Αν υποθέτουμε ότι είναι φύσει κακός και φιλοτομαριστής θα χρειάζεται πάντοτε μια πεφωτισμένη ηγεσία που θα τον καθοδηγεί και θα τον ορίζει. Αν όμως ο άνθρωπος είναι ο πολιτισμός που θα επινοήσει, τότε θα μπορούσε να αυτοκαθορίζεται και να αυτορυθμίζεται μεταξύ των ομοίων του, χωρίς κάποια μορφή εξουσίας να του επιβάλλει τους κανόνες του παιχνιδιού.
Γεννηθήκαμε σε μια κοινωνία που από τις απαρχές της ύπαρξης μας προσπαθεί να μας εσωτερικεύσει τον ετεροκαθορισμό, « βαφτίζοντας» μας στην ουσία φύσει εγωιστές και κακούς. Πριν καλά-καλά προλάβουμε να αρθρώσουμε τις πρώτες μας λέξεις βαφτιζόμαστε, δούλοι ενός μεγάλου Πατέρα, δημιουργού των πάντων.
Ο κόσμος μοιάζει να είναι σταθερός, κατασκευασμένος από πριν από άλλους οι οποίοι τον εποίησαν με σοφία και εκ τότε μεταφερόμαστε από το έναν περιφραγμένο χώρο στον άλλο είτε αυτό λέγεται σχολείο, στρατόπεδο, γραφείο, εργοστάσιο ακόμα και πόλη. Εμείς αν θέλουμε να δείξουμε σωφροσύνη οφείλουμε να υπακούμε σε εντολές οι οποίες μας ήρθαν άνωθεν, προσμένοντας την ανταμοιβή μας σε αυτήν ή στην άλλη ζωή.
Η δυτική σκέψη έμοιαζε για πολλά χρόνια αγκυροβολημένη στη θεώρηση του Παρμενίδη για την πραγματικότητα του όντος που είναι αγέννητο, άφθαρτο και τέλειο.
Μήπως λοιπόν είναι η έλλειψη αυτοκαθορισμoύ των παιδιών να αποτελεί έναν τουλάχιστον βασικό αιτιώδη παράγοντα στην αύξηση των ψυχολογικών διαταραχών σήμερα; Πολλές έρευνες μαρτυρούν ό,τι όταν τα άτομα πιστεύουν ότι έχουν ελάχιστο ή καθόλου έλεγχο στη μοίρα τους, εμφανίζουν άγχος.
Θα μπορούσε να ήταν μια δημοκρατική εκπαίδευση η λύση; Τι στο διάολο είναι τούτο πάλι;
Δημοκρατική Παιδεία είναι αυτή που προωθεί τη χρήση δημοκρατικών διαδικασιών λήψης αποφάσεων στο σχολείο. Μαθητές, γονείς, δάσκαλοι, προσωπικό, όλοι συμμετέχουν σε αυτές τις διαδικασίες.
Αντιμετωπίζει τις συγκρούσεις μέσω του διαλόγου. Ενθαρρύνει την αυτοκατεύθυνση, την αυτοδιάθεση και την αυτορρύθμιση και μια δια βίου αγάπη για τη μάθηση και αποφεύγει τη χρήση καταναγκαστικών και χειριστικών προσεγγίσεων. Οι ομαδοποιήσεις είναι διαγενεακές (μικτές ηλικίες) και παρέχουν μια ευρύτερη κοινωνική προοπτική. Παρέχει ευκαιρίες στους μαθητές να εργαστούν στα δικά τους επίπεδα, παρά σε προκαθορισμένα επίπεδα ανάλογα με την ηλικία τους.
Ο σκοπός της δεν είναι να εξοπλίσει απλώς ένα αδιαίρετο άτομο με δεξιότητες όπως η προσαρμοστικότητα σε μια παγιωμένη αγορά εργασίας, αλλά να συνδιαμορφώσει κοινωνούς, ως υπεύθυνους πολίτες που θα επιδιώξουν να έχουν ουσιαστικό λόγο στη ζωή τους και όχι περιφερόμενες μαριονέτες ενός απλησίαστου Κυβερνείου.
→ Συντονιστείτε αν επιθυμείτε με την σελίδα μας: ataxiaschool.com
